طیف اوتیسم یک نوع اختلال رشدی است که باعث بروز رفتارهای ارتباطی غیر عادی می شود. علت اصلی بروز اوتیسم هنوز نامعلوم است اما ثابت شده است که اوتیسم ارثی است و ژنتیک نقش مهمی در بروز این بیماری دارند. علائم اوتیسم اغلب تا قبل از ۳ سالگی ظاهر می شود، مگر اینکه اوتیسم خفیف باشد و علائم آن تا نوجوانی پنهان بماند.
نوجوانان و بزرگسالان اوتیستیک مثل کودکان اوتیسم در مهارت های اجتماعی، کاری و تحصیلی دچار مشکلاتی می شوند که می توان آنها را با روش های مختلفی برطرف کرد. بنابراین ما در این مقاله به موضوع درمان اوتیسم با کاردرمانی در بزرگسالان و نوجوانان خواهیم پرداخت. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
اوتیسم در بزرگسالی و نوجوانی
طبق گفته دکتر زهره حسنوند، متخصص کاردرمانی، علائم اوتیسم در بزرگسالان با توجه به طیف اوتیسم و درجاتی که دارند، متفاوت است. با این حال بعضی از علائم بین افراد اوتیسم مشترک بوده و عبارتند از:
۱- ناممکن بودن ارتباطات منظم و دائمی با دیگران در این افراد که می تواند به دوستی و ازدواج منجر شود
۲- ناتوانی در برقراری ارتباط غیرکلامی مثل ارتباط چشمی
۳- تحریک پذیری بسیار بالا یا پایین در برابر محرک های حسی مثل بو، صدا، مزه، …
۴- فقدان همدلی، دیدگاه های مشترک، درک دیگران و یا بیان خواسته ها و افکار خود به دیگران
۵- مشکلات گفتاری مثل ناتوانی در شروع یک مکالمه، به سختی حرف زدن با دیگران و یا ناتوانی در پردازش و درک گفته های سایرین (در ۴۰ درصد از مبتلایان)
۶- تمرکز افراطی و درگیری ذهنی شدید با موضوعات خاصی که باعث کاهش بیشتر تمرکز، تمایل و توجه به موضوعات دیگر و روابط اجتماعی می شود
۷- بروز مشکلاتی در رسیدن به بلوغ جنسی در نوجوانی و یا داشتن مشکلات عاطفی در سنین بالاتر
۸- جملات، کلمات یا الگوهای رفتاری خاصی که مدام تکرار می شود
۹- مقاومت شدید در برابر هر نوع تغییری در برنامه ها، روتین زندگی و یا آشنایی با افراد جدید
۱۰- داشتن مهارت خاص و حافظه خارق العاده ای که فرد اوتیسم را به یک نابغه در رشته خاصی مثل ریاضی، موسیقی، … تبدیل می کند (در بین ۱۰% از مبتلایان)
۱۱- مشکلات خواب، اضطراب، عدم تمرکز و توجه (در بیش از ۷۰% افراد اتیستیک)
این نشانه ها می توانند علائم اوتیسم در نوجوانان نیز باشند. بهر حال باید توجه کنید که بروز یک یا دو علائم نمی تواند نشانه اوتیسم باشد. به خصوص در مورد اوتیسم خفیف در نوجوانی که تشخیص آن کار سختی است. برای تشخیص دقیق اوتیسم باید به مراکز کاردرمانی مراجعه و با پر کردن پرسشنامه اوتیسم بزرگسالان و انجام تست های دیگر از وجود آن مطمئن شد.
برای تشخیص و درمان اوتیسم در بزرگسالان و نوجوانان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
راه های درمان اوتیسم در بزرگسالان
متخصص کاردرمانی بعد از ارزیابی تست اوتیسم در نوجوانان و بزرگسالان می تواند درجه اوتیسم و نیازهای بیمار را شناسایی کند. بر همین اساس، متخصصان می توانند از روش های زیر برای درمان اوتیسم در بزرگسالی و نوجوانی استفاده کنند:
دارو درمانی: برای کنترل علائمی مثل تشنج، افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب، …
گفتار درمانی: برای بهبود مهارت های ارتباطی کلامی و بلع
کاردرمانی طیف اوتیسم: برای بهبود عملکرد جسمی و ذهنی و کیفیت زندگی بیمار
هرچند اوتیسم بیماری قابل درمانی نیست اما با روش های بالا افراد اوتیسم می توانند زندگی موفق و مستقلی داشته باشند. تا جایی که در بین افراد اوتیستیک می توان موسیقی دانان، نویسندگان، بازیگران یا خوانندگان مشهوری هم پیدا کرد. این افراد حتی می توانند ازدواج کنند و صاحب فرزند شوند.
بیشتر بخوانید: کاردرمانی کودکان مبتلا به اوتیسم
درمان اوتیسم با کاردرمانی
به گفته دکتر زهره حسنوند، متخصص کاردرمانی، توانبخشی اوتیسم در نوجوانی و بزرگسالی در کنار دارو درمانی موثرترین روش برای درمان اوتیسم است. در کلنیک کاردرمانی با توجه به نیاز بیماران از روش های زیر برای کاردرمانی اوتیسم استفاده می شود:
تحلیل رفتار کاربردی
کاردرمانگران از این تکنیک برای کاهش رفتارهای مشکل ساز و یادگیری رفتارها و مهارت های جدید به نوجوانان و بزرگسالان اوتیسم کمک می کنند. با استفاده از این تکنیک، بیمار مبتلا به اوتیسم یاد می گیرد که چطور با دیگران ارتباط و تعامل داشته باشد. تحلیل رفتار کاربردی به روش های زیر به درمان اوتیسم کمک می کند:
- تقویت رفتار مثبت با سیستم پاداش دهی و نادیده گرفتن اشتباهات
- کاهش میزان رفتارهای پرخاشگرانه یا آسیب زننده به خود
- ایجاد انگیزه برای یادگیری
همچنین این تکنیک مهارت های اجتماعی مثل شروع یک گفتگو یا آشنایی با دیگران، درک پیام های عاطفی و ارتباطی را به افراد اوتیسمی یاد می دهد که زیر ۲۰ سال دارند و نوجوان هستند.
درمان گروهی
در این تکنیک، کاردرمانگران تلاش می کنند با ترتیب دادن برنامه های گروهی، مهارت های ارتباطی، تعاملی و اجتماعی را در خانواده، مدرسه یا محیط کار به نوجوانان و بزرگسالان اوتیستیک بیاموزند.
کاردرمانی مبتنی بر مدرسه
این روش کاردرمانی اوتیسم برای نوجوانان مناسب است و به آنها کمک می کند با ایجاد تغییراتی در محیط مدرسه و منزل بتوانند بهتر تحصیل کنند. کاردرمانگران در این تکنیک موارد زیر را در نظر می گیرند:
- تطبیق یا اصلاح وسایل مدرسه مثلا وسایل کلاس درس، سرویس بهداشتی و مکان های دیگر با شرایط نوجوان اوتیسم
- تقویت مشارکت در فعالیت های خارج از مدرسه مثل مشارکت در سفرهای میدانی، رویدادهای ورزشی، و …
- جلسات کاردرمانگر برای آموزش به معلمان و خانواده ها برای حمایت از دانش آموز اوتیسمی در مدرسه و منزل
رفتار درمانی شناختی
با استفاده از این تکنیک می توان تاثیر کاردرمانی در اوتیسم را بر رفتارهای شناختی به خوبی دید. یا این تکنیک، بزرگسال یا نوجوان اوتیسم یاد می گیرد که چطور بین احساسات، رفتارها و تفکرات خود رابطه برقرار کند. در نتیجه می تواند عواطف و تفکراتی را شناسایی کند که باعث بروز رفتارهای منفی مثل خشم می شوند.
رفتار درمانی شناختی به بزرگسال اوتیسم کمک می کند تا در موقعیت های اجتماعی مختلف بتواند عواطف خود و دیگران را تشخیص دهد. همچنین احساسات و رفتار خود را در محیط کار و زندگی اش کنترل و مدیریت کند.
برای کاردرمانی اوتیسم بزرگسالان و نوجوانان در اصفهان شما هم می توانید از خدمات کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
مهارت های زندگی روزانه
کاردرمانگر به شخص بزرگسال یا نوجوان اوتیسم کمک می کند، مهارت های روزانه و مهم زندگی را که به دو دسته مهارت های ابزاری و مهارت های روزمره تقسیم می شوند، به خوبی یاد بگیرد. این مهارت ها عبارتند از:
- فعالیت های زندگی روزانه مثل حمام، توالت، لباس پوشیدن، غذا خوردن، بهداشت و نظافت شخصی، فعالیت جنسی، …
- فعالیت های ابزاری روزمره مثل استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، مدیریت پول، خرید کردن، غذا پختن، نظافت خانه و مراقبت از دیگران (افراد خانواده، فرزندان یا حیوانات)
تکنیک های پردازش حسی
با استفاده از تکنیک های پردازش حسی، بیمار بزرگسال می آموزد که چطور اطلاعات مربوط به محرک های حسی مثل بو، لمس، صدا، مزه، نور، … را به درستی پردازش کند. همچنین به آنها واکنش افراطی نشان ندهد.
اوقات فراغت
در این تکنیک که مثل بازی درمانی در کودکان است، از طریق فعالیت های سرگرم کننده مثل پازل، لگو، پرتاب کردن و گرفتن توپ، بازی های گروهی، … فرد بزرگسال یاد می گیرد که چطور موارد زیر را بهبود دهد:
- مهارت های اجتماعی و ارتباطی
- استفاده از سرگرمی برای آموزش بهتر نوجوانان مثل استفاده از اپلیکیشن و برنامه اندرویدی برای اوتیسم
- مشارکت در اوقات فراغت و کارهای تفریحی
- تقویت هماهنگی بین اندام های مختلف
توانبخشی برای مهارت های کاری
در این نوع برنامه های توانبخشی، کاردرمانگر سعی می کند بزرگسال یا نوجوان را برای محیط کار آماده کند. این تکنیک کاردرمانی در اوتیسم با اهداف زیر انجام می شوند:
- تجزیه و تحلیل خواسته های کارفرما
- نحوه تنظیم برنامه های کاری
- تقویت یا یادگیری مهارت های لازم برای انجام شغلی که دارید
- کسب توانایی در مدیریت مهارت های سازمانی مثلا کنترل استرس و اضطراب در محیط کار یا تعامل مناسب با همکاران
تمرینات کاردرمانی در اوتیسم
کاردرمانی جسمی حرکتی یکی از تکنیک های موثری است که با استفاده از وسایل کاردرمانی و تمرینات ورزشی برای اوتیسم انجام می شود. این تمرینات کاردرمانی برای طیف اوتیسم می تواند به شکل حرکات ورزشی، بازی هایی توپی، تقلید صدا یا حالت حیوانات و … باشد. این تمرینات با اهداف زیر طراحی می شوند:
- کنترل حرکت چشم
- هماهنگی دو طرف بدن
- بهبود حرکت و حفظ تعادل در موقعیت های مختلف
- یادگیری نقطه شروع، توالی و خاتمه یک تمرین یا بازی
- هماهنگ شدن چشم ها با دستها و پاها
- ارتقای سطح مهارت های ریز و درشت مثل پاره کردن کاغذ با دو دست، دویدن، پریدن، گرفتن توپ، …
یادگیری مهارت های مختلف با استفاده از تکنیک های کاردرمانی که در بالا به آنها اشاره شد، می تواند زندگی در محیط کار، تحصیل و خانه را برای فرد اوتیسم بهبود بخشیده و به افزایش استقلال و اعتماد به نفس آنها در زندگی کمک کند.
اگر شما هم سوالی در مورد کاردرمانی اوتیسم در نوجوانی و بزرگسالی دارید، می توانید در بخش نظرات این مقاله آنها را از ما بپرسید.
