والگوس زانو یا زانوی ضربدری نوعی بدشکلی استخوانی است که باعث می شود موقع ایستادن زانوها به هم نزدیک و چسبیده باشند و قوزک پاها از هم فاصله بگیرند. در این حالت پا شبیه ایکس (X) به نظر می رسد. پای ایکس در کودکانی که به تازگی راه افتاده اند، زیاد دیده می شود و عادی است که تا ۷-۸ سالگی خودبخود اصلاح می شود.
اما گاهی والگوس زانو در کودک ادامه پیدا می کند. در این موارد حتما باید برای اصلاح پای ضربدری خفیف یا شدید در کودک اقدام کرد. در این مقاله به روشهای درمان زانو و پای ضربدری کودکان بدون جراحی و توانبخشی پای ایکس پرداخته ایم. برای دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
علائم زانوی ضربدری
فاصله زیاد بین مچ پا موقع ایستادن و چرخش زانو به داخل، بارزترین علائم پای ضربدری در کودکان است. انحنای غیرطبیعی پا به داخل چه خفیف باشد چه شدید، علائم زیر را نشان می دهد:
- الگوی غلط راه رفتن کودک
- سایش مداوم زانوها موقع راه رفتن
- عدم تعادل و ناتوانی در تحمل وزن بدن
- زاویه نابرابر زانو
- لنگ زدن و سخت راه رفتن کودک
- مشکلات زانو مثل درد، احساس ضعف و ناپایداری
خم شدن پاها به سمت داخل و فرم ایکس ساختار پاها نیز نشانه والگوس زانو در کودکان است.
علل انحراف زانو به داخل در کودک
وراثت و سابقه خانوادگی در ناهنجاری های استخوانی یا بیماریهای نادر ژنتیکی مثل سندروم کوهن از علل انحراف زانوی کودک به داخل هستند. موارد زیر نیز می توانند علت پای ضربدری کودکان باشند:
سوء تغذیه کودک: کمبود ویتامین های C و D، کلسیم یا کمبود مواد غذایی دیگر در سالهای اولیه رشد کودک یکی از علل مهم کاهش رشد استخوانها و بدفرمی آنها هستند.
بیماری های تغذیه ای: بیماری هایی که ناشی از سوء تغذیه کودک هستند مثل اسکوربوت، نرمی استخوان، استئومالاشیا و غیره باعث ضربدری شدن پا در کودکان می شوند.
صدمات: شکستگی یا آسیبهای شدید ساق پا می تواند موجب ضربدری شدن یکی از زانوهای کودک شود.
عفونت: عفونتهای درمان نشده ی استخوانی مثل کورک استخوانی یکی از علل آسیب به استخوانها و بدشکل شدن زانوهای کودکان است.
به علاوه، چرخش زانوها به داخل ممکن است در اثر صافی کف پای کودک، فلج برخی عضلات پا و حتی چاقی و اضافه وزن کودک اتفاق بیفتد.
بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پای نوزادن و کودکان در اصفهان
عوارض زانوی ضربدری چیست؟
کودکانی که دچار عارضه انحراف زانوها به داخل هستند به دلیل بدشکلی پاها، به صورت عادی نمی توانند راه بروند. از دیگر عوارض این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد مزمن در جلو و مرکز زانوی کودک
- سخت راه رفتن
- نابرابری طول پاها
- افزایش ریسک بیماریهای آرتریتی زانو مثل آرتروز زانو، روماتیسم زانو و …
توجه به این نکته ضروری است که دلایل مختلفی برای زانودرد کودکان در سنین پایین وجود دارد که زانوی ضربدری تنها یکی از آنهاست. همچنین علائم ژنووالگوم (زانوی ضربدری) به مرور زمان و با بزرگتر شدن کودک تشدید می شود و کودک نمی تواند کارهای عادی همسالان خود مثل دویدن، پریدن و … را انجام دهد.
برای تشخیص و درمان پای ضربدری کودکان با کاردرمانی در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
روشهای تشخیص والگوس زانو در کودکان اصفهان
پزشک با توجه به نحوه راه رفتن کودک و معاینه او می تواند والگوس زانو را تشخیص دهد. پزشکان شدت زانوی ضربدری را با اندازه گیری فاصله بین قوزک داخلی مچ پاهای کودک در حالت دراز کشیده می سنجند. همچنین برای بررسی وجود یا عدم وجود مشکلات زمینه ای استخوانهای پای کودک، رادیوگرافی و عکسبرداری اشعه ایکس تجویز می شود.
درمان ژنووالگوم زانوی کودکان در اصفهان
برای درمان پای ضربدری کودک بدون جراحی، پزشکان اصفهان با توجه به علت عارضه، از روشهای زیر برای اصلاح پای ضربدری خفیف و شدید در کودکان استفاده می کنند:
درمانهای خانگی ضربدری شدن زانوها
برای درمان زانوی ضربدری کودکانی که چاق هستند، کاهش وزن آنها توصیه می شود. همچنین اگر پای ایکس بخاطر کمبود مواد غذایی ایجاد شده باشد با خوردن میوه ها و سبزیجات، کمبودهای ویتامینی برطرف می شوند.
استفاده از بریس، زانوبند یا کفی کفش
اگر طول پاها نابرابر بوده و هنوز رباطهای آنها انعطاف پذیر باشند، برای همترازی مفاصل زانوها، کفی های طبی مخصوص تجویز می شوند. بستن بریس و زانوبند نیز با فشار دادن زانوها با بالا باعث همترازی فوری زانوها با یکدیگر می شوند.
کاردرمانی پای ضربدری کودک
اصلی ترین روش درمان پای ایکس کودکان، توانبخشی و کاردرمانی زانوها است. تکنیکهای کاردرمانی و انجام ورزش و حرکات اصلاحی زانو به رفع انحنای غیرطبیعی پا به داخل کمک زیادی می کند. یکی از اصلی ترین تکنیک های این روش درمانی، تمرینات ورزشی هستند که در تقویت پاها و اصلاح زاویه زانوها نقش مهمی دارند.
جراحی زانوی ضربدری
زمانی از روش جراحی برای اصلاح پای ضربدری استفاده می شود که تکنیک های توانبخشی یا روشهای دیگر درمانی نتوانسته باشند انحنای زانوها به داخل را برطرف کنند. به همین دلیل جراح ارتوپد برای هدایت رشد استخوانها از تکنیک های جراحی جهت درمان زانوی ایکس در کودکان استفاده می کند.
درمان زانو و پای ضربدری با کاردرمانی در اصفهان
در بهترین مرکز کاردرمانی اصفهان، کاردرمانگران جهت اصلاح زانوی ضربدری کودکان از روشهای زیر استفاده می کنند:
ورزش و حرکات اصلاحی زانو
یکی از مهمترین روشهای کاردرمانی برای اصلاح پای ضربدری، انجام تمرینات ورزشی است که کاردرمانگر برای کودکان طراحی می کند. ورزشها و حرکات اصلاحی زانو با اهداف زیر انجام می شوند:
- تقویت عضلات و بافتهای نرم زانو مثل رباطها
- بهبود دامنه حرکتی مفصل
- صاف شدن پاها
- کاهش درد و تورم زانو
والدین ابتدا تمرینات ورزشی را باید زیر نظر کاردرمانگر متخصص در زمینه درمان زانوی ضربدری یاد بگیرند، سپس می توانند این حرکات کاردرمانی را در منزل برای کودک خود انجام دهند.
درمان دستی
درمانهای دستی یکی از تکنیک های توابخشی و اصلاح پای ضربدری خفیف و شدید در کودکان است. اگر این تکنیک در سنین پایین تر که کودک در حال رشد است انجام شود، نتیجه بهتری دارد. زیرا منوال تراپی یا درمانهای دستی در سنین کمتر مانع ایجاد محدودیت یا اختلال در مفصل زانوی در حال رشد کودک می شود.
درمان دستی برای پای ضربدری اگر برای کودکان بالای ۷ سال انجام شود، منوال تراپی می تواند توانایی حرکتی مفصل زانو را بهبود داده و بدشکلی زانوها و حالت ایکس پاها را اصلاح کند. به علاوه درمان دستی باعث کشش رباطهای منقبض شده ای می شود که در سمت داخلی زانوها قرار گرفته و علت چرخش و انحراف زانوها هستند.
ماساژ درمانی
در این روش، کاردرمانگر سعی می کند با تکنیکهای ماساژ و انجام برخی حرکات روی پا به رشد صاف تر استخوانهای پا کمک کند. همچنین ماساژ درمانی برای ژنووالگوم زانو با مزایای زیر همراه است:
- تقویت عضلات زانو
- ایجاد انعطاف در بافتهای نرم مفصل زانو
- بهبود دامنه حرکتی پا و زانو
- رفع اسپاسم در عضلات ران
انجام ماساژ درمانی در جلسات منظم، همزمان با رشد کودک، می تواند انحنای زانو به داخل را به تدریج برطرف و پاهای کودک را صاف کند.
برای درمان پای ضربدری کودکان با کاردرمانی در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
ورزش هایی برای درمان زانوی ضربدری کودکان
حرکات اصلاحی زانوی ضربدری از مهمترین روشهای درمان زانوی ایکس در کودکان اصفهان هستند. نمونه هایی از این حرکات اصلاحی ژنووالگوم را می توانید در زیر به همراه تصویر آن ببینید:
تمرین اول
برای تقویت عضلات ران، باسن و زانو می توانید پاها را دو برابر عرض شانه باز کنید. در حالی که سرپنجه های پا به سمت روبرو هستند، یک زانو را به شکل زیر خم کنید. در این وضعیت باید در پای دیگر احساس کشش کنید. بعد از ۲۰ ثانیه دوباره صاف بایستید و این بار زانوی دیگر را خم کرده و روی آن بنشینید.
تمرین دوم
برای تقویت زانو، کودک را در حالت نشسته قرار داده و زیر یکی از زانوهای او، یک حوله پیچیده شده را مثل شکل زیر قرار دهید. از او بخواهید با پشت زانو به حوله فشار بیاورد و ۱۰ تا ۲۰ ثانیه این فشار را نگه دارد. این حرکت را برای هر پا ۱۰ مرتبه باید انجام دهد.
تمرین سوم
کودک را به پهلو به شکل زیر (A) بخوابانید. به او یاد دهید از پهلو پاها را تا جایی که می تواند بلند کرده و دوباره به آرامی به جای اول خود برگرداند. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهد و پای خود را عوض کند.
تمرین چهارم
کودک را به پشت بخوابانید. در حالی که پاها کشیده است و دستها کنار بدن قرار دارد، از او بخواهید یک زانو را خم کند و کف پایش را محکم به زمین بچسباند. سعی کند پای دیگر را تا جایی که همتراز با زانوی خم شده است بالا آورده و ۵ ثانیه آن را نگه دارد. بعد به آرامی آن را به زمین برگرداند. این تمرین باید برای هر پا ۱۰ مرتبه تکرار شود.
تمرین پنجم
دور مچ پاها یا زانوهای کودک به شکل زیر یک کش بدنسازی بیندازید. از کودک بخواهید کمی زانوها را خم کرده و سعی کند از پهلو راه برود. برای این کار باید پای راست خود را به اندازه یک قدم به سمت پهلوی راست حرکت دهد.
دوباره قدم بعدی را در همان سمت بردارد. موقع این کار باید در پاها احساس فشار و کشش ایجاد شود. بعد از ۱۰ قدم به پهلو، این بار پای چپ را دور کرده و به پهلو و به سمت چپ حرکت کند تا به جای اول خود باز گردد.
در صورتی که سوالی درباره کاردرمانی زانوی ضربدری در کودکان دارید، می توانید سوالات خود را در بخش نظرات این مقاله از ما بپرسید.
