گردن گرفتن نوزاد، غلت زدن، چهار دست و پا راه رفتن از جمله حرکات درشتی هستند که هر نوزادی طی مراحل رشد تکاملی خود باید آنها را پشت سر بگذارد. اما به جز مهارت های درشت یا بزرگ، کودک مهارت های ظریفی مثل نگهداشتن اشیا با دست، در دست گرفتن مداد و غیره را نیز باید یاد بگیرد.
اما همانطور که در حرکات درشت ممکن است با تأخیر حرکتی کودکان مواجه شویم، در حرکات و مهارتهای ظریف دست هم ممکن است کودکان دچار مشکل شوند. در این مقاله به شما خواهیم گفت که چطور می توانید این نوع ناتوانی های جسمی را در کودک خود تشخیص دهید و چه روشهایی برای درمان این کودکان وجود دارد. جهت دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
انواع مشکلات دست در کودکان
اختلالات عملکردی دست که ناشی از ضعف دستها هستند، باعث تاخیر در مهارتهای حرکتی مثل گرفتن قاشق و چنگال یا خرد کردن میوه، قیچی کردن کاغذ، گره زدن و دکمه بستن در کودکان می شود.
اما گروهی از کودکان دچار خامی حرکتی هستند. یعنی دست آنها قدرت و توان کافی ندارد تا بتوانند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد. در بعضی از این کودکان، خامی حرکتی به شکل دیگری است. یعنی دست کودک به اندازه کافی قدرت انجام دادن حرکتی را دارد اما کودک الگوی صحیحی برای انجام آنها ندارد.
مثلا نمی داند چطور باید کلمات را درست بنویسد یا نقاشی هایش را صحیح رنگ آمیزی کند. در واقع این اختلالات باعث می شوند کودک نتواند از دستها و انگشتان خود برای مهارتهای ظریف یا درشت دست به درستی استفاده کنند.
برای تشخیص و درمان مشکلات مهارتی و حرکتی دست کودکان خود در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
علت مشکل در مهارتهای دست
اختلالات دست کودکان برای انجام حرکات ظریف یا خامی دست آنها ممکن است به دلیل بروز برخی عوامل زیر ایجاد شود:
تاخیر حرکتی: عقب ماندن کودک از جدول رشد خود باعث تاخیر در تکامل حرکات بدن می شود. این کودکان نمی توانند فعالیت‌های مناسب سن خود را انجام دهند و این شامل حرکات دست نیز می شود. ممکن است این تاخیرها به دلیل زودرس بودن تولد نوزاد باشد.
اختلالات مغزی: وقتی کودک دچار آسیب یا نقص در ساختار یا عملکرد مغز باشد، این آسیبها علاوه بر مشکلات شناختی، مشکل در پردازش اطلاعات حسی یا رفتاری کودک روی حرکت دست آنها نیز تاثیر می گذارد. این آسیبها عبارتند از: فلج مغزی کودکان (CP)
ضعف عضلانی: خامی حرکتی می تواند در اثر ضعف عضلات دست و انگشتان، شلی مفاصل، شلی عضلات یا گرفتگی های عضلانی رخ دهد. وقتی کودک دچار ضعف یا فلج در عضلات دست باشد، نتواند به طور قوی و دقیق حرکات دست را اجرا کند. مشکلاتی مثل بیماری های عصبی-عضلانی مثل دیستروفی عضلانی
اختلالات ژنتیکی: برخی اختلالات ژنتیکی مثل اوتیسم و سندروم داون می توانند عامل خامی حرکات دست کودک باشند.
همچنین مشکلاتی نظیر بیش فعالی، کلامزی، کوتاهی تاندونها یا عضلات دست و یا سفتی یا خشکی مفاصل دست می تواند باعث کاهش مهارتهای عملکردی دست در کودکان باشد.
از کجا متوجه مشکل دست کودک شویم؟
به گفته دکتر زهره حسنوند (متخصص کاردرمانی کودکان) مشاهده علائم زیر می تواند به شما در تشخیص ناتوانی دست کودکتان کمک کند:
- ناتوانی در بازو بسته کردن زیپ، بستن دکمه های لباس
- مشکل در گره زدن بند کفش
- راحت نوشتن یا خوب رنگ آمیزی کردن
- از پاک کن نمی تواند خوب استفاده کند یا نمی تواند به خوبی مدادش را بتراشد
- خوب از چنگال و قاشق استفاده نمی کند
- مشکل در گرفتن و رها کردن کنترل شده ی اشیا
- دست خط خیلی بد یا کند نوشتن تکالیف
- نمی تواند درب قوطی را بچرخاند و آن را باز کند
- کم رنگی یا پر رنگی بیش از حد نوشته ها یا نقاشی های کودک
این مشکلات با تشویق کودک به انجام بهتر آنها برطرف نمی شوند چون کودک توانایی انجام آنها را ندارد. تنها روش رفع این مشکلات، کاردرمانی دست کودکان است که در بهترین مراکز کاردرمانی اصفهان می توانید از این خدمات درمانی بهره مند شوید.
کی باید نگران مهارتهای دستی کودکان باشیم؟
برای اینکه متوجه شوید احتمالا در مهارت های دست کودک مشکلاتی وجود دارد، باید اول به سن او توجه کنید که آیا این مهارتها متناسب با سن او هست یا نه. البته باید در نظر داشته باشید که در حرکات دست نیز مثل یادگیری بقیه مهارتهای حرکتی، در بعضی از کودکان سریعتر و در برخی کندتر است.
عموما بچه های نارس نسبت به همسالان خود با تاخیر، حرکات مربوط به سن شان را یاد می گیرند و در آن مهارت کسب می کنند. اما زمانی که تاخیر در یادگیری هر یک از این مهارتها طولانی تر از حالت عادی شود، احتمالا نشانگر بروز مشکلاتی برای کودک است و باید به پزشک مراجعه کنید.
کاردرمانی دست کودکان در اصفهان
بهترین متخصصان کاردرمانی در اصفهان بعد از ارزیابی علت ناتوانی دست کودک، از روشهای زیر به طور مستقل با ترکیبی برای درمان اختلالات حرکتی دست استفاده می کنند:
درمانهای دستی
منوال تراپی یا درمان دستی، شامل مجموعه ای از تکنیکهایی است که برای افزایش دامنه حرکتی دست و انگشتان کودک و بهبود قدرت و عملکرد آن انجام می شود.
آینه درمانی
در این روش، کاردرمانگر کودکان از آینه برای هماهنگی دستها و افزایش مهارت انگشتان استفاده می کند.
آموزش دست خط
به گفته دکتر حسنوند، کارشناس ارشد کاردرمانی، بدی دست خط فراتر از یک مهارت ریز یا ظریف است. این مهارت با بینایی، حافظه و هماهنگی بین سیستمهای حسی-حرکتی و سیستمهای ادراکی مرتبط است. با تکنیکهای نوشتن در کاردرمانی می توان این مشکل را برطرف کرد.
ماساژ درمانی
این روش به بهبود گردش خون و ترمیم بهتر آسیبهای دست کودک کمک می کند. همچنین ماساژ درمانی علاوه بر افزایش انعطاف پذیری عضلات، در رفع ضعف و اسپاسم عضلات و سایر بافتهای نرم دست نیز موثر است.
تپینگ
در این تکنیک، همزمان با ماساژ سریع پشت دست از بالا به پایین، کاردمانگر ضربات سریعی نیز به پشت دست وارد می کند. این تکنیک باعث ثبات بیشتر مفاصل، تقویت عضلات، رفع گرفتگی عضلات و باز شدن مشت گره شده در کودکان فلج مغزی می شود.
ورزش درمانی
تمرینات ورزشی برای دستها یکی از اصلی ترین روشهای کاردرمانی دست هستند که در تمام کلینیکهای کاردرمانی تجویز می شوند. تمرینات کاردرمانی دست باعث بهبود دامنه حرکتی مفصل دست، تقویت عضلات و افزایش توان عضلانی دستها می شود.
انجام مداوم این ورزشها می تواند قدرت و عملکرد دست کودک را بهبود دهد. بعد از آموزش کاردرمانی در منزل هم می توانید برخی از این تمرینات را برای فرزندتان انجام دهید تا سریعتر نتیجه درمان را ببینید.
برای تشخیص به موقع تأخیر حرکتی کودکان و درمان آن می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
چند تمرین کاردرمانی برای دست کودکان
بخشی از کاردرمانی دست در منزل و با انجام تمرینات ورزشی زیر انجام می شود. البته این تمرینات برای همه کودکان موثر نیست و باید تمرینات با توجه به مشکل کودک و زیر نظر کاردرمانگر او انجام شود. ما به طور کلی برخی از این تمرینات را در ادامه معرفی کرده ایم.
تمرین با خمیرهای درمانی
ورزش دست با خمیرهای درمانی یکی از تکنیک های یادگیری مهارتهای دست در کودکان است. بازی با خمیر، ورز دادن آن و درست کردن اشکال مختلف باعث تقویت عضلات و مفاصل دست کودک شده و دامنه حرکتی انگشتان او را بهبود می دهد.
آموزش دست خط
یکی از تمریناتی که کاردرمانگران برای بهبود دست خط و نوشتن کودکان از آن استفاده می کنند، آموزش الگوی صحیح نوشتن کلمات است. این تکنیک بخصوص برای کودکانی که دچار خامی حرکتی هستند و نمی توانند الگوی نوشتن و کپی کردن اشکال و حروف را درست متوجه شوند، بسیار مفید است. پیشنهاد می کنیم مقاله کاردرمانی کودکان کلامزی را برای کسب اطلاعات بیشتر و رفع نگرانی هایتان در همین سایت مطالعه کنید. در این مقاله بطور کامل به این موضوع پرداخته ایم.
اسپری کردن یا فشار اسفنج
استفاده از اسپری آب پاش یا فشردن اسفنج مرطوب به تقویت عضلات دست، مچ و انگشتان کودک کمک می کند. قبل از انجام این تمرینات لذت بخش برای کودکان، مطمئن شوید که اسپری تمیز بوده و محتوی مایعات سمی یا خطرناک نباشد.
ورزشهای تقویت انگشتان
می توانید گلوله های رنگی پنبه ای را روی میز بریزید. از کودک بخواهید با یک گیره لباس، گلوله های رنگی را یکی یکی از روی میز بردارد و داخل ظرف دیگری بریزید. این بازی لذتبخش باعث تقویت انگشتان و مهارت های عملکردی انگشتان می شود.
این تمرینات را باید روزانه و در چندین نوبت انجام دهید. تا گرفتن نتیجه تمرین باید صبور باشید. تنها روش برای تقویت این نوع مهارتها در کودکان، انجام تمرینات کاردرمانی دست برای آنها است.
اگر شما هم سوالی درباره کاردرمانی دست کودکان در اصفهان دارید، می توانید سوالات خود از ما بپرسید. در اسرع وقت به سوالاتتان در همین صفحه پاسخ داده می شود.
