شبکه بازویی، مجموعه اعصابی است که از نخاع گردن شروع می شوند و عملکرد بازو و دست را کنترل می کند. موقع زایمان طبیعی اگر این اعصاب دچار آسیب شوند، عارضه ای به نام فلج زایمانی یا فلج مادرزادی اتفاق می افتد. اما این شبکه در بزرگسالی هم می تواند آسیب ببیند.
این عارضه فلج انواع مختلفی دارد و قبلا درباره فلج ارب در همین سایت توضیحات کامل ارائه شده است. اما در این مقاله قصد داریم به علل، عوارض و روشهای درمان نوع دیگری از این فلج، به نام کلامپکه بپردازیم. جهت دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
کلامپکه چیست؟
کلامپکه یک نوع فلج بازویی است که در اثر کشیدگی یا پارگی رشته های عصبی گردن که از مهره های پایینی نخاع خارج می شوند، ایجاد شود. در فلج کلامپکه، بخش پایینی شبکه براکیال یا بازویی آسیب می بیند. شدت آسیب به شبکه بازویی درجات متفاوتی دارد و از خفیف تا شدید متغییر است.
به گفته دکتر زهره حسنوند، کارشناس ارشد توانبخشی و کاردرمانی، بسته به شدت درجه ی فلج کلامپکه ممکن است عوارض آن موقتی و گاهی نیز دائمی باشند. آسیب بازویی کلامپکه، عضلات نواحی بازو، آرنج، مچ دست، دست و انگشتان دست را تحت تاثیر قرار می دهد.
تفاوت فلج ارب و کلامپکه
فلج براکیال در اثر آسیب به اعصاب شبکه بازویی رخ می دهد. بسته به اینکه کدام بخش از شبکه بازویی آسیب ببیند، این عارضه به فلج ارب و کلامپکه تقسیم بندی می شود. اگر کشش و پارگی در بخش بالایی شبکه عصبی رخ دهد، منجر به فلج ارب دوشن می شود.
اما کلامپکه، آسیب به بخش پایینی شبکه بازویی است که عضلات خم کننده دست، مچ دست و انگشتان و گاهی بازو را درگیر می کند. در حالی که فلج ارب بازو و تمام قسمت های بالایی بازو را تحت تأثیر قرار می دهد. در نتیجه می توان گفت که فلج ارب و کلامپکه از نظر محل آسیب دیدگی شبکه براکیال و عوارض ناشی از آن با هم متفاوتند.
علائم فلج کلامپکه
آسیب به پایین شبکه براکیال یا بازویی باعث آتروفی عضلات بازو یا دست می شود. به همین دلیل دست آسیب دیده لاغرتر و کوچکتر از دست دیگر به نظر می رسد. از دیگر علائم فلج کلامپکه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف در عضلات بازو یا دست
- سفتی مفاصل مچ دست و انگشتان
- احساس گزگز شدن یا بیحسی بازو و دست
- پنجه ای شدن ظاهر دست و انگشتان
- نبود رفلکس چنگ زدن در دست آسیب دیده
- افتادگی مچ دست
- شل بودن انگشتان
همچنین این عارضه با درد شدید شانه یا بازو نیز همراه است. فلج کلامپکه ممکن است باعث فلج کامل یا نسبی بازو شود.
چه عواملی باعث آسیب به پایین شبکه براکیال می شوند؟
رایج ترین علت فلج کلامپکه، کشیدگی گردن، شانه یا دست نوزاد در زایمان های طبیعی سخت و طولانی است که در آن مادر کوچک بوده و وزن نوزاد بالاست. اما این عارضه می تواند در سنین مختلف و به یکی از دلایل زیر رخ دهد:
- فشردگی اعصاب بازو در اثر تومور در بالای ریه، استخوان ترقوه یا شانه
- ضربه خوردن بازو و شانه در ورزش های تماسی، تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع
- قرار گرفتن جنین در حالت بریج و به دنیا آمدن نوزاد با پا
- استفاده نادرست از وسایلی مثل فورسپس و وکیوم موقع زایمان های دشوار
همچنین، عواملی مثل دیابت بارداری، کم تحرکی مادر یا جنین و چرخش سر نوزاد موقع تولد می توانند ریسک فلج کلامپه را در نوزادان بالا ببرند.
عوارض آسیب به پایین شبکه بازویی
کلامپکه علاوه بر ضعف، بی حسی و فلج نسبی یا کاملی که در دست آسیب دیده ایجاد می کند، با عوارض دیگری هم می تواند همراه باشد. از جمله عوارض فلج کلامپکه عبارتند از:
- سندرم هورنر (افتادگی پلک در یک طرف صورت)
- میوز (انقباض مردمک چشم)
- دست پنجه ای (در این حالت، بازو از بدن فاصله گرفته، مچ دست کشیده و انگشتان خم می شوند)
به گفته خانم دکتر حسنوند، متخصص کاردرمانی، اگر کشش شبکه بازویی ادامه پیدا کند، عوارض آن شدیدتر می شوند.
برای درمان به موقع فلج کلامپکه با کاردرمانی در اصفهان، می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
فلج Klumpke را چطور تشخیص می دهند؟
پزشکان علاوه بر معاینه بیمار، به کمک روشهای زیر می توانند استخوان ها، مفاصل گردن و شانه یا اعصاب و عضلات این نواحی را بررسی کرده و فلج کلامپکه را تشخیص می دهند:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- سونوگرافی
- ام آر آی
- هدایت عصبی
- الکترومیوگرام
بعد از تشخیص می توان بهترین روش درمان فلج کلامپکه را شروع کرد. تاخیر در درمان باعث می شود رفع علائم و عوارض کلامپکه در بیمار سخت تر شود. تا جایی که فقط با جراحی، می توان فلج کلامپه را بهبود بخشید.
درمان فلج کلامپکه در اصفهان
طبق نظر دکتر زهره حسنوند، متخصص فلج ارب در اصفهان، کلامپکه خفیف بعد از چند هفته یا چند ماه خودبخود برطرف می شود. اما اگر آسیبها جزئی نباشند به یکی از روشهای زیر درمان فلج کلامپکه انجام می شود:
روش های الکتریکی
اگر عصب دست پاره نشده باشد و فقط آسیب دیده باشد، از تکنیک های تحریک الکتریکی عصب استفاده می شود. جریان الکتریکی به انقباض ماهیچه های آسیب دیده کمک می کند. همچنین این روش از تحلیل رفتن و آتروفی عضلات شانه، بازو و دست جلوگیری می کند.
کاردرمانی فلج ارب و کلامپکه
اصلی ترین و اولین روش درمان آسیب شبکه بازویی یا براکیال، استفاده از تکنیک های توانبخشی و بازتوانی دست است. در یک کلنیک کاردرمانی خوب در اصفهان با استفاده از تکنیک های کاردرمانی دست می توان دامنه حرکتی، پوسچر دست، عملکرد مفاصل و عضلات دست را بهبود داد.
جراحی فلج کلامپکه
اگر به کمک کاردرمانی دست، وضعیت بیمار بهبود نیابد، باید او را به جراح ارتوپدی ارجاع داد. جراح بسته به وضعیت بیمار، جراحی انتقال عصب یا عضله را انجام می دهد. جراحی فلج کلامپکه، ۵ تا ۱۲ ماه بعد از آسیب اولیه برای بیماران تجویز می شود.
علاوه بر روشهای درمانی که در بالا به آن اشاره شد، می توان درد و التهاب بیمار را به کمک داروهای ضد التهاب و مسکن تجویز شده توسط پزشک تسکین داد.
بیشتر بخوانید: درمان فلج ارب در بزرگسالی
کاردرمانی فلج ارب و کلامپکه
کاردرمانی در فلج شبکه ای بازویی، موثرترین روش درمان غیرجراحی برای این عارضه است. در این روش، کاردرمانگر با طراحی تمرینات ورزشی خاص از سفت شدن مفاصل بازو و دست جلوگیری می کند. کاردرمانی کودکان و بزرگسالان با ورزش درمانی می تواند دامنه حرکتی دست را بهبود دهد. این تمرینات شامل موارد زیر هستند:
- تمرینات قدرتی برای درمان ضعف و آتروفی عضلات
- تمرینات کششی برای حفظ انعطاف پذیری و طول عضله، به خصوص برای عضلاتی که کوتاه شده اند
- تمرین با فشار وزن (البته در صورتی که لازم باشد)
این تمرینات باید زیر نظر کاردرمانگر انجام می شوند. بعد از یادگیری درست آنها، می توانید روزانه ۲ تا ۳ بار این تمرینات را در منزل انجام دهید. در صورتی که برای درمان فلج کلامپکه کودکان به کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ مراجعه کنید، می توانید از خدمات کاردرمانی کودک در منزل نیز بهره مند شوید.
برای درمان فلج کلامپکه کودکان یا بزرگسالان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
ورزش هاي مخصوص آسيب شبكه بازويي
در این بخش، با بعضی از ورزش هاي آسيب شبكه بازويي که برای فلج کلامپکه تجویز می شوند، آشنا خواهید شد. در نظر داشته باشید که این تمرینات باید با تایید کاردرمانگرتان انجام شود. چون تمام حرکات اصلاحی برای تمام افرادی که مبتلا به کلامپکه هستند، مناسب نیست.
تمرین ۱
برای حرکت دادن شانه و تقویت عضلات آن، بایستید و دستها را به صورت کشیده در دو طرف بدن قرار دهید. به آرامی دستها را تا جایی بالا بیاورید که دستها با شانه همتراز شوند. می توانید از وزنه های سبک هم مثل تصویر زیر استفاده کنید. می توانید ۱۰ تا ۱۵ مرتبه این تمرین را تکرار کنید.
تمرین ۲
برای کشش زیر بغل، روی زمین به شکل زیر بنشینید. دستی که آسیب دیده را بالای سرتان بیاورید و از پهلو به سمت مخالف خم شوید. این کشش را ۱۰-۱۵ ثانیه نگه دارید و دوباره به حالت اولیه برگردید. این تمرین را ۱۰ بار انجام دهید.
تمرین ۳
از یک پارچه بلند و کشسان می توانید برای تقویت عضلات شانه و دست استفاده کنید. برای این کار باید، به شکل زیر پارچه یا حوله را در دست بگیرید. سعی کنید دستها را از هم دور کنید. فشار و کشش ایجاد شده در شانه و بازو را برای چند ثانیه نگه دارید. بعد از مکث کوتاهی دوباره همین تمرین را ۱۰-۱۵ مرتبه تکرار کنید.
اگر سوالی درباره کادرمانی فلج کلامپکه در نوزادان یا بزرگسالان دارید، می توانید در بخش نظرات همین مقاله سوالات خود را از ما بپرسید.
