ضعف عضلانی یا شل بودن عضلات پا در نوزادان یکی از مشکلاتی است که با رشد نوزاد و کسب مهارتهای حرکتی مثل نشستن و خزیدن خود را نشان می دهد و والدین را نگران می کند. عضلات این نوزادان از سفتی کافی برخوردار نیست یا کودک توانایی کنترل عضلات خود را ندارد.
در این مقاله همراه کلینیک توانبخشی و کاردرمانی حافظ باشید تا شما را با علل و روشهای درمان شل بودن پای نوزاد آشنا کنیم. برای دسترسی سریعتر به تیترهای مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
شلی عضلات پای نوزاد چیست
شلی عضلات پا یا هیپوتونی (Hypotonia) در نوزادان به معنای کاهش سطح پایه ای انقباض عضله در حالت استراحت است. این وضعیت می تواند با توجه به علت آن دائمی یا موقتی باشد و بر فعالیتهای حرکتی نوزاد تاثیر بگذارد.
علائم ضعف پای نوزادان
- شل بودن ظاهر پا و نرمتر از حالت عادی به نظر رسیدن آن
- با مقاومت کمی پاها به راحتی به هر جهتی حرکت کند.
- محدودیت حرکتی پاها
- تأخیر در رشد مهارتهای حرکتی مثل چهار دست و پا رفتن، ایستادن، …
- ناتوانی نوزاد در تحمل وزن بدن روی پاها (زمانی که او را در حالت ایستاده نگه می دارید)
- حالت بیش از حد خمیده یا باز شده پاها حتی در حالت خوابیده
- مشکل حفظ تعادل و هماهنگی موقع ایستادن
- انحراف پا به داخل یا خارج موقع تلاش نوزاد برای ایستادن یا راه افتادن
- خستگی سریع و حرکت کند پاها
به علاوه ضعف عضلات پا در نوزادان می تواند با شلی عمومی سایر عضلات بدن همراه باشد.
علل شل بودن پا در نوزادان
ضعف عضلانی در نوزادان به دلایل مختلفی رخ می دهد. عمده ترین آنها عبارتند از:
۱- علل عصبی
برخی از نقص های سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) باعث ناتوانی و شلی عضلات نوزادان می شود. این نقص ها ممکن است در اثر آسیب به اعصاب مرکزی یا محیطی، رشد تومور نخاعی یا مغزی یا بیماریهای مغزی و نخاعی مثل انواع فلج مغزی یا مننژیت رخ دهد.
۲- اختلالات ژنتیکی
برخی از بیماریهای ژنتیکی مانند سندرم داون، دیستروفی عضلانی یا بیماری شارکو-ماری-توت موجب ضعف و شلی در ماهیچه های پا در نوزادان می شود.
۳- علل عضلانی
بیماریهای عضلانی مثل دیستروفی عضلاتی دوشن و میوپاتی می توانند باعث تحلیل و ضعف ماهیچه ها شوند. همچنین اختلالات متابولیکی مثل بیماریهای ذخیره‌ای گلیکوژن با تاثیر منفی بر عملکرد ماهیچه ها باعث شلی عضلات پا در نوزادن می شوند.
۴- مشکلات مفصلی
مشکلاتی مثل دیسپلازی هیپ در نوزادان (دررفتگی مفصل ران)؛ اختلالات عصبی تاثیرگذار بر مفاصل مثل اسپینا بیفیدا یا تغییرات ساختاری استخوانها به دلایل مادرزادی ممکن است منجر به ناپایداری مفصل و ضعف عضلات اطراف آن شود.
۵- اختلالات عصبی عضلانی
برخی بیماریها مانند میاستنی گراویس (یک بیماری خودایمنی) با حمله به گیرنده های عصبی-عضلانی باعث ضعف عضلات پا در نوزادان می شوند.
۶- مشکلات بارداری
ممکن است شلی عضلات از عوارض مصرف برخی داروهای ضروری در دوران بارداری و یا ناشی از بیماریهای عفونی مادر یا نوزاد باشد. همچنین کمبود اکسیژن رسانی به نوزاد در بارداری یا زایمان، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم می توانند عامل شل بودن پای نوزاد باشند.
بیشتر بخوانید: علت شل بودن کمر و گردن نوزاد
به طور کلی، ضعف عضلات نوزادان به هر دلیلی که باشد، به درمان زودهنگام نیاز دارد. زیرا با تقویت عضلات می توانید از مشکلات حرکتی نوزادتان در آینده جلوگیری کرده و کیفیت زندگی او را ارتقا دهید.
برای درمان شلی عضلات نوزادان در اصفهان شما هم می توانید از خدمات کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
تستهای تشخیص شل بودن عضلات نوزاد
برای تشخیص شلی عضلات کودکان و علت دقیق آن، پزشکان از روشهای زیر استفاده می کنند:
- تستهای عملکرد سیستم عصبی مرکزی
- تست ژنتیک برای شناسایی اختلالات ژنتیکی مرتبط با شل بودن عضلات
- آزمونهای ارزیابی قدرت عضلانی
- روشهای تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن برای شناسایی مشکلات ساختاری مغز یا نخاع
با توجه به علت شل بودن عضلات نوزاد، از روشهای درمانی مختلفی می توان استفاده کرد. در ادامه با این درمانها آشنا می شوید.
انواع روشهای درمان شل بودن پای نوزادان در اصفهان
به گفته یکی از متخصص کاردرمانی نوزادان در کلینیک توانبخشی و کاردرمانی حافظ، پزشکان با توجه به علت شل بودن پای نوزاد و شدت آن از این روشهای زیر برای تقویت عضلات پای نوزادان در اصفهان استفاده می کنند:
روشهای دارویی: مصرف داروهای تقویت‌کننده عصبی و مکملها مثل کلسیم، ویتامین D و منیزیم که عملکرد عصبی یا عضلانی نوزاد را تقویت می کنند.
فیزیوتراپی: از روشهای فیزیوتراپی مانند تحریک الکتریکی عضلات، ماساژ درمانی، هیدروتراپی، … برای تقویت و بهبود عملکرد حرکتی و تعادلی نوزاد استفاده می شود.
کاردرمانی برای تقویت عضلات نوزاد: تکنیک های کاردرمانی از روشهای رایج شل بودن عضلات در نوزادان است که نقش مهمی در تقویت عضلات و افزایش هماهنگی، کنترل حرکات و تنش عضلانی آنها دارد.
استفاده از ارتزها: معمولاً ارتز پا برای حمایت از مفاصل پا و جلوگیری از تغییر شکل آن تجویز می شود.
استفاده از تجهیزات کمکی: استفاده از وسایل کمکی مانند واکر (با توجه به سن نوزاد) به تقویت مهارتهای حرکتی او کمک می کند.
عمل جراحی: از این روش برای درمان دررفتگی مفصل ران نوزاد، برداشتن تومورهای نخاعی یا مغزی و اصلاح مشکلات ساختاری پا که باعث شلی عضلات پا شده اند، استفاده می شود.
کاردرمانی نوزادان: بهترین روش درمان شل بودن پای نوزاد
یکی از موثرترین و بهترین روشهای درمان شل بودن پای نوزادان در اصفهان با توجه به علت اصلی آن، تکنیکهای کاردرمانی و توانبخشی است که با مراجعه به مراکز کاردرمانی کودکان در اصفهان می توانید از آنها برخوردار شوید. این تکنیکها عبارتند از:
تمرینات اصلاحی برای نوزاد
تمرینات اصلاحی رایجترین درمان شلی پای نوزاد هستند که با کمک کاردرمانگر کودک و برای تقویت عضلات شل پا به کار می روند. این تمرینات عبارتند از:
تمرینات کششی: مثل تمرینات کشش عضلات گردن و پشت که به افزایش تنش عضلانی گردن و گردن گرفتن نوزاد کمک می کند.
تمرینات حرکتی: این تمرینات برای تقویت عضلات و هماهنگی حرکات بدن مفید هستند. مثل حرکت دادن دستها و پاها.
تمرینات تعادلی: تمرینات تعادلی برای تقویت عضلات و تعادل بدن نوزاد انجام می شوند. نمونه این تمرینات، تمرین با توپهای بادی بزرگ است.
تمرینات تقویتی: این تمرینات برای بهبود مهارتهای نشستن، غلت زدن و ایستادن نوزاد موثر هستند و به افزایش قدرت عضلات مرکزی بدن و کنترل حرکتی کمک می کنند. مثل تمرینات وزن بدن
تحریک حس عمقی
در تمرینات حسی و حرکتی، کاردرمانگر با استفاده از برخی تکنیکها و ابزارها مثل توپهای ارتعاشی، ماساژ، برس نرم، … سعی می کند گیرنده های حسی نوزاد را تحریک کند. در نتیجه، ارتباط بین مغز و عضلات، پاسخ‌دهی عضلات و تونوس عضلانی نوزاد افزایش می یابد. نمونه این تمرینات عبارتند از:
- فشردن ملایم مفاصل
- حرکات نوسانی روی تاب
- استفاده از توپهای تعادل
- حرکات کششی
بازی درمانی
استفاده از تمرینات تعاملی و بازی محور با استفاده از اسباب بازیهای حرکتی که نیاز به کشیدن یا هل دادن دارند و مورد توجه نوزاد هستند به بهبود موارد زیر کمک می کنند:
- افزایش مهارتهای حرکتی درشت (خزیدن، غلت زدن و ایستادن)
- تقویت حرکت ظریف مثل گرفتن اشیا ( این مهارتها بعداً به گرفتن جایی و ایستادن نوزاد کمک می کند)
- تشویق نوزاد به حرکت
- تقویت عضلات پاها
کاردرمانی برای تقویت عضلات نوزاد در کلینیک توانبخشی حافظ همراه با آموزش والدین برای انجام تمرینات روزانه و فراهم کردن محیطی برای حرکت و بازی کودکان است. همچنین در این مرکز می توانید از خدمات کاردرمانی در منزل برای نوزاد جهت درمان شلی پا بهره مند شوید.
برای درمان شلی عضلات نوزادان در اصفهان شما هم می توانید از خدمات کادرمانی نوزادان در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
جمع بندی پایانی
ضعف عضلات و شلی پای نوزاد می تواند به دلایل عصبی، عضلانی، عصبی-عضلانی، ژنتیکی و یا در اثر مشکلات و بیماریهای دوران بارداری ایجاد شود. یکی از موثرترین روشها برای تقویت عضلات نوزاد و درمان شل بودن پاها استفاده از تکنیکهای مختلف کاردرمانی است.
کاردرمانگر نوزادان با استفاده از این تکنیکها، مثل بازی درمانی، تمرینات اصلاحی، تمرینات تعادلی، تمرینات حسی، … به تقویت عضلات، بهبود تعادل و افزایش عملکرد عضلات کمک می کنند.
سوالات متداول
رایجترین سوالات از متخصصان کاردرمانی نوزادان کلینیک حافظ، در مورد شلی عضلات نوزادان عبارتند از:
شل بودن عضلات نوزادان همان هیپوتونی است؟
هیپوتونی در نوزادان حالتی است که در آن عضلات بدن نوزاد دچار ضعف و کاهش تنش عضلانی می شود و قدرت و کشش مناسب را ندارد. در واقع، شلی عضلات یکی از وضعیت های هیپوتونی در نوزادان است که باعث کاهش تنش عضلانی می شود.
شل بودن عضلات نوزاد چه عوارضی دارد؟
ضعف عضلانی پاها باعث کاهش انقباض و قدرت عضلات پای نوزادان می شود و عدم درمان آن با عوارضی مثل مشکلات تاخیر حرکتی (تاخیر در نشستن، راه افتادن، سینه خیز رفتن و ایستادن کودک) همراه است.
اگر شما هم سوالی در مورد شلی عضلات پای نوزادان دارید در بخش نظرات مقاله می توانید از متخصصان کلینیک حافظ بپرسید.
