اسکولیوز نوعی مشکل ستون فقرات است که باعث انحراف ستون مهره ها از محور طبیعی خود به سمت چپ یا راست و یا پیچ خوردگی مهره ها می شود. این عارضه انواع مختلفی دارد و بیشتر در بین کودکان و نوجوانان و جنس مونث دیده می شود.
در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با انواع اسکولیوز ستون فقرات آشنا کنیم. همچنین به شما خواهیم گفت که آیا بیماری اسکولیوز خطرناک است یا نه و با چه روشهایی می توان این عارضه را درمان کرد. برای دسترسی سریع به تیترهای مقاله از فهرست زیر استفاده کنید.
علائم اسکولیوز چیست؟
انحراف ستون فقرات اگر خیلی خفیف نباشد، علائم زیر را در بیمار ایجاد می کند:
- همتراز نبودن شانه ها، باسن یا کمر در یک خط
- بیرون زدگی ستون فقرات (بیرون زدگی یکی از تیغه های شانه یا یک طرف قفسه سینه)
- درد کمر یا قفسه سینه
- مدام به یک پهلو خوابیدن (در نوزادانی که اسکولیوز دارند)
- انحراف سر به یک سمت
- نابرابری طول پاها
همچنین این افراد در درجات شدید اسکولیوز از مشکلاتی مثل تنگی نفس یا ناراحتی های تنفسی رنج می برند.
انواع اسکولیوز ستون فقرات
اسکولیوز در انواع و درجات مختلفی ظاهر می شود. ۴ نوع اصلی اسکولیوز ستون فقرات عبارتند از:
۱- اسکولیوز ایدیوپاتیک
این نوع اسکولیوز شایع ترین نوع انحراف ستون فقرات است و حدود ۸۰ درصد بیماران دچار این نوع اسکولیوز هستند. اسکولیوز ایدیوپاتیک معمولا از دوران نوجوانی شروع می شود ولی احتمال بروز آن در سنین دیگر هم هست. مثلا در کودکان از قبل از ۳ سالگی و در بزرگسالان بعد از ۱۸ سالگی.
علت بروز اسکولیوز ایدیوپاتیک هنوز مشخص نیست ولی احتمالا علل ژنتیکی و خانوادگی در ایجاد آن نقش دارند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله آیا اسکولیوز یک بیماری ارثی است را از همین سایت بخوانید.
۲- اسکولیوز عصبی-عضلانی
در اسکولیوز عصبی-عضلانی، عضلات اطراف ستون فقرات آنقدر ضعیف هستند که نمی توانند از ستون فقرات حمایت کنند و باعث کجی آن می شوند. به همین دلیل به این نوع اسکولیوز، اسکولیوز میوپاتیک هم می گویند.
انحنای ستون فقرات در این نوع اسکولیوز زیاد است و کسانی که نمی توانند به دلیل عوارض این بیماری راه بروند، انحنای ستون مهره ها به سرعت پیشرفت می کند.
این نوع اسکولیوز به دلیل مشکلات مادرزادی مثل بیماریهای عصبی (فلج مغزی) یا مشکلات عضلانی (دیستروفی عضلانی و اسپینا بیفیدا) ایجاد می شود.
۳- اسکولیوز مادرزادی
اسکولیوز مادرزادی یکی از انواع اسکولیوز ستون فقرات است که در دوران جنینی شکل می گیرد. این نوع اسکولیوز نسبت به بقیه انواع دیگر بسیار نادر است و معمولا در معاینات بعد از تولد تشخیص داده می شود. این بیماری شامل انواع مختلفی است و در اثر ناهنجاری مهره های ستون فقرات جنین یا عوامل دیگر ایجاد می شود.
انواع اسکولیوز مادرزادی
اسکولیوز مادرزادی به دو نوع اصلی تقسیم بندی می شود:
اسکولیوز مادرزادی نیم مهره ای: این نوع اسکولیوز مادرزادی شایع تر است و شامل مهره هایی است که به طور کامل در دوران جنینی تشکیل نشده اند. به همین علت نیم مهره های ستون فقرات روی یکدیگر قرار می گیرند و باعث انحنای ستون فقرات می شوند.
اسکولیوز مادرزادی میله یک طرفه یا مهره های بلوکی: در این نوع اسکولیوز، مهره های ستون فقرات به خصوص مهره های کمری در زمان جنینی از هم به درستی جدا نمی شوند و به هم متصل باقی می مانند. این اتصال باعث کجی ستون مهره ها به یک طرف و انحنای جانبی ستون فقرات می شود.
توجه: ممکن است هر دو نوع اسکولیوز مادرزادی با هم رخ دهد و منجر به مشکلات جدی برای کودک شود.
۴- اسکولیوز دژنراتیو یا تنشی
اسکولیوز دژنراتیو یا تنشی در اثر ساییدگی و از بین رفتن مفاصل بین دیسک های ستون فقرات در افراد بالای ۱۸ سال ایجاد می شود. به همین علت نوع انحرافات ستون فقرات به اسکولیوز بزرگسالان معروف است.
سایش مفاصل در این بیماری می تواند ناشی از حرکات تکراری، اضافه وزن، پوکی استخوان یا آرتروز باشد. این نوع ساییدگی ها بیشتر در ستون فقرات کمری رخ می دهد که فشار بیشتری را باید تحمل کند.
ساییدگی مفاصل بین دیسک مهره ها با تضعیف یک طرف از ستون فقرات و جابجایی مهره ها باعث می شود در ستون فقرات انحنا ایجاد شود.
برای درمان انواع اسکولیوز با کاردرمانی در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
آشنایی با سایر انواع انحراف ستون فقرات
به جز انواع اسکولیوزی که در بالا به آنها اشاره کردیم، انحرافات ستون فقرات را می تواند به شکل های دیگری هم دسته بندی شود که در ادامه معرفی این نوع اسکولیوزها می پردازیم.
انواع انحراف ستون فقرات بر اساس محل انحنا
انواع اسکولیوز ستون فقرات بر اساس اینکه اسکولیوز در کجای ستون فقرات باعث ایجاد انحنا شده، عبارتند از:
اسکولیوز توراسیک یا قفسه سینه ای: انحنا در مهره های ستون فقرات بین دو تیغه شانه ایجاد می شود.
اسکولیوز کمر: انحنا در مهره های پایین ترین بخش ستون فقرات یعنی کمر رخ میدهد.
اسکولیوز توراکولومبار: انحراف مهره ها بین مهره های زیر تیغه های شانه تا پایین ستون فقرات است.
اسکولیوز ترکیبی یا دوگانه: در دو جهت مختلف انحنا دیده میشود؛ یکی در قسمت فوقانی و دیگری در بخش تحتانی ستون فقرات.
عکس این نوع اسکولیوزها را می توانید در شکل زیر بینید:
انواع انحراف ستون فقرات بر اساس نوع انحنا
اسکولیوز به دو نوع اصلی زیر تقسیم بندی می شود:
اسکولیوز ساختاری: اسکولیوز ساختاری شایع ترین نوع اسکولیوز است که شامل انحنای ستون فقرات یا چرخش مهره ها می شود. این عارضه در صورت عدم درمان دائمی است. اسکولیوزهای مادرزادی، دژنراتیو، ایدیوپاتیک و عصبی-عضلانی از این نوع اسکولیوزها هستند.
اسکولیوز غیرساختاری یا عملکردی: این نوع اسکولیوز فقط باعث انحنای خفیف در ستون فقرات می شود و یک عارضه موقتی است. یعنی در اسکولیوز غیرساختاری راههایی برای درمان قطعی انحراف ستون فقرات و اصلاح آن وجود دارد.
انواع انحراف ستون فقرات بر اساس شدت انحنا
اسکولیوز را می توان بر اساس شدت انحنای ستون فقرات هم دسته بندی کرد. این نوع اسکولیوزها عبارتند از:
اسکولیوز خفیف: اگر زاویه انحنای ستون مهره ها بیش از ۱۰ درجه باشد.
اسکولیوز متوسط: اگر انحنای ستون فقرات بیش از ۲۵ درجه و قابل توجه باشد.
اسکولیوز شدید: در اسکولیوز شدید زاویه انحراف اگر بالای ۴۵ درجه است.
انواع انحراف ستون فقرات بر اساس شکل انحنا
اسکولیوز بر اساس شکلی که انحنای ستون فقرات ایجاد کرده، شامل دو نوع زیر است:
۱- اسکولیوز C شکل: در این اسکولیوز شکل انحراف در ستون مهره ها به صورت یک منحنی C شکل است.
۲- اسکولیوز S شکل: در این نوع اسکولیوز دو انحنا (یکی در بالا و دیگری در پایین ستون فقرات) وجود دارد. اسکولیوز S شکل یا دوتایی پیچیده تر از اسکولیوز C شکل است.
در شکل زیر می توانید این نوع اسکولیوزها را ببینید:
آیا انحراف ستون فقرات خطرناک است؟
انحراف ستون فقرات اغلب با خطر مرگ همراه نیست ولی این عارضه می تواند مشکلات زیر را برای بیمار ایجاد کند:
- اختلالات قلبی یا ریوی به علت فشار ستون فقرات به ریه ها و قلب
- بدشکلی ستون فقرات
- دفورمه شدن ظاهر بدن فرد و خم شدن بدن به جلو یا طرفین
- درد قفسه سینه
همچنین این عارضه با تشدید انحنا در طول زمان در بعضی از بیماران همراه است و باعث بدتر شدن اسکولیوز آنها می شود.
بیشتر بخوانید: آیا اسکولیوز باعث فلج شدن می شود
برای تشخیص انحراف ستون فقرات چه روشهایی وجود دارد؟
برای درمان انواع اسکولیوز پیش از هر چیزی لازم است نوع و شدت آن مشخص شود. پزشکان از روشهای زیر برای تشخیص اسکولیوز استفاده می کنند:
- معاینه فیزیکی بیمار
- MRI
- سی تی اسکن
- اشعه ایکس
بعد از تشخیص درجه انحنا، پزشکان بهترین روش برای درمان اسکولیوز و کاهش علائم آن را برای بیماران تجویز می کنند.
انواع درمان اسکولیوز در اصفهان
معمولا اسکولیوزهای خفیفی که پیشرونده نیستند نیازی به درمان ندارد و فقط تحت نظر و پایش قرار می گیرند. اما برای درجات بالاتر انواع انحراف ستون فقرات با توجه به شدت انحنا از روشهای درمانی مختلف استفاده می شود. انواع درمان اسکولیوز عبارتند از:
- مصرف داروهای ضد درد و ضدالتهاب های غیر استروئیدی
- بستن بریس برای ۲۰ ساعت در روز در کودکانی که هنوز رشدشان به پایان نرسیده است.
- تکنیک های کاردرمانی برای تقویت عضلات نگهدارنده ستون فقرات مثل ورزشهای اصلاحی که در کنار روشهای درمانی دیگر حتما تجویز می شود.
- روشهای جراحی مثل گذاشتن میله های ستون فقرات که برای اصلاح انحنا در اسکولیوز عصبی-عضلانی تجویز می شود یا جراحی هایی که فشار را روی ستون مهره ها کاهش می دهند.
اگر ساکن اصفهان، شاهین شهر یا شهرهای حومه آن هستید، می توانید برای درمان انحراف ستون فقرات در بزرگسالان، نوجوانان و کودکان از خدمات کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید.
این کلینیک با تکیه بر بیش از یک دهه تجربه کاردرمانی در تهران و اصفهان در زمینه کاردرمانی اسکولیوز نوزادن، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان تخصص دارند.
برای درمان انواع اسکولیوز با کاردرمانی در اصفهان شما هم می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
جمع بندی مهمترین نکات
بیماری اسکولیوز باعث ایجاد انحنای غیرعادی در ستون فقرات می شود. این عارضه از خفیف تا شدید متغییر بوده و در هر سنی از کودکی تا بزرگسالی می تواند بروز کند. انواع اسکولیوز به ۴ نوع اصلی عصبی-عضلانی، مادرزادی، دژنراتیو و ایدیوپاتیک تقسیم می شوند.
همچنین انواع انحراف ستون فقرات را میتوان به دو نوع ساختاری و غیرساختاری تقسیم بندی کرد. پزشکان با توجه به نوع، شدت و محل بروز انحراف ستون فقرات از روشهای کاردرمانی، جراحی و بستن بریس برای درمان انواع اسکولیوز استفاده می کنند.
سوالات متداول درباره انحراف ستون فقرات
رایجترین سوالاتی که درباره انواع اسکولیوز از کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ در اصفهان پرسیده می شوند، عبارتند از:
آیا راهی برای درمان قطعی انحراف ستون فقرات وجود دارد؟
اگر اسکولیوز از نوع عملکردی باشد با روشهای مختلف فیزیوتراپی، کاردرمانی جسمی-حرکتی، جراحی و غیره می توان انحراف خفیف ستون مهره ها را برطرف کرد. اما راهی برای درمان اسکولیوز ساختاری نیست و روشهای درمانی به جلوگیری از تشدید انحنا و تقویت ستون فقرات کمک می کند.
آیا اسکولیوز به طور طبیعی برطرف می شود؟
خیر. اسکولیوز بدون درمان برطرف نمی شود. این عارضه در هر گریدی که باشد، اغلب به درمان و چکاپ نیاز دارد تا از تشدید انحنای ستون فقرات جلوگیری شود.
آیا اسکولیوز S شکل قابل درمان است؟
درمان این اسکولیوز سخت تر از اسکولیوز C است. با این حال این نوع انحرافات ستون فقرات را می توان با بستن بریس، کاردرمانی و یا در صورت لزوم با جراحی بهبود داد.
اگر شما هم سوالی درباره بیماری اسکولیوز یا روشهای درمان آن دارید می توانید در بخش نظرات آنها را از ما بپرسید.
سلام خدمت خانم دکتر من کودک ده ماهه دارم با عظلات شل عظلات گردنش شلن هنگام تولد بچم خفه شد کمبود اکسیژن داشت ۱۷ روزبستریش کردن اوایل رفلاکس داشتن رشد کمی داشتن ولی الان خوب خداروشکر پیش دکتر مغز اعصاب بردم گفتمن خوبه اگه تا یک سالگی رو سینه نرفن نتونست بشینه کاردرمانی شروع میکنیم
اگر کودک شما نشستن را ندارد به هیچ وجه تا یکسالگی صبر نکنید و حتما وقت ارزیابی با متخصصین کاردرمانی بگیرید. موارد بسیاری به ما مراجعه می کنند که علیرغم MRI سالم، در مراحل رشد حرکتی تاخیر دارند.