شلی لگن نوزادان یا دیسپلازی هیپ نوزادان (DDH) یک نوع مشکل رشدی است که در دوران جنینی یا در اولین سال تولد نوزادان بروز می کند. این عارضه در دختران ۴ تا ۵ برابر بیشتر از پسران رخ میدهد. در این نوزادان، حفره لگن بسیار کم عمق است و استخوان ران نمی تواند محکم در مفصل قرار بگیرد. بنابراین مفصل ران و لگن دچار بی ثباتی می شود.
از هر ۱۰۰۰ نوزاد ۱ نفر به DDH مبتلا است. اگر این عارضه زود تشخیص داده و درمان شود، در بسیاری از موارد، نوزاد می تواند تا آخر عمر لگن طبیعی داشته باشد. ما در این مقاله به طور مفصل به دیسپلازی هیپ نوزادان و روشهای درمان قطعی آن پرداخته ایم. پس تا پایان همراه ما باشید. برای دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
چطور متوجه شلی لگن نوزاد شویم؟
شلی لگن در یک یا هر دو مفصل ران اتفاق می افتد. علائم این عارضه بستگی به شدت دیسپلازی رشدی لگن (DDH) دارد که از خفیف تا شدید متغیر است. رایج ترین علائم شلی لگن نوزادان عبارت است از:
- کاهش تحرک لگن
- شنیدن یا احساس صدای کلیک از باسن موقع حرکت
- چین های پوستی ناهموار در نزدیکی کشاله ران و زیر باسن
- طول نابرابر پاها و تفاوت ظاهری آنها
- لگن یا پای کودک مثل پای دیگر حرکت نمی کند
- درد پا در بعضی از نوزادان
- لنگیدن موقع راه رفتن (شلی لگن در یک پا)
- الگوی اردکی راه رفتن (DDH در هر دو پا)
- راه رفتن روی سرپنجه پاها
این علائم معمولا در لگن چپ بیشتر از لگن راست ایجاد می شوند. گاهی هم ممکن است علائم دیسپلازی مفصل ران در بعضی از کودکان تا زمان راه افتادن شان مشخص نشود.
علت شلی لگن نوزاد چیست؟
به گفته دکتر زهره حسنوند، متخصص کاردرمانی، علت شلی لگن نوزادان، شلی رباطهای اطراف مفصل لگن است که باعث بی‌ثباتی لگن و ران می شود. عوامل زیر در بی‌ثباتی مفصل لگن و ران نقش دارند:
- بالا بودن هورمون استروژن و ریلکسین در بارداری و زایمان که باعث شلی عمومی رباطها شده و تاثیرشان روی دختران بیشتر از پسران است
- قنداق کردن نوزاد در اولین سال تولد
- بالا بودن وزن نوزاد موقع تولد
- محکم بودن رحم در اولین بارداری
- کاهش مایع آمنیوتیک در بارداری
- وضعیت بریچ جنین در رحم یا موقع تولد
عوامل ژنتیکی علت مستقیم بروز دیسپلازی لگن نوزاد نیستند. ولی داشتن سابقه خانوادگی در این زمینه، احتمال ابتلای فرزندان به شلی لگن نوزادی را ۱۲ برابر بیشتر می کند.
شما هم برای درمان دیسپلازی هیپ نوزادان در اصفهان می توانید به کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
آیا باید نگران دیسپلازی هیپ نوزادان باشیم؟
مفصل لگن در نوزادانی که دچار دیسپلازی رشدی لگن هستند، عمق کمی دارد. به طوری که ران به راحتی می تواند از آن خارج شود. گذشت زمان و عدم درمان به موقع باعث بروز مشکلاتی در کودکان می شود که عبارتند از:
- تشدید دیسپلازی و شلی لگن
- درد لگن و ران
- کوتاه تر شدن طول یک پا نسبت به پای دیگر و عوارض ناشی از آن
- آرتروز لگن و ران
- دررفتگی لگن و مفصل ران
هر چقدر درمان نوزادان و کودکان مبتلا به DDH دیرتر شروع شود، درمان آن سخت تر و طولانی تر شده و نتیجه آن به خوبی درمان در سنین پایین تر نخواهد بود. در ضمن، با گذشت زمان عوارض دیسپلازی لگن نوزاد تشدید می شود.
روشهای تشخیص دیسپلازی رشدی لگن
شناسایی زود هنگام دیسپلازی هیپ در نوزادان به گرفتن بهترین نتیجه از درمان بسیار کمک می کند. نوزادان در ۷۲ ساعت اول بعد از تولد و دوباره در ۳ تا ۶ ماهگی از نظر شلی هیپ توسط متخصص اطفال معاینه فیزیکی می شوند. متخصصان برای تشخیص شلی لگن نوزاد از روشهای زیر استفاده می کنند:
- تست مانور بارلو
- تست مانور اورتولانی
- سونوگرافی لگن
- تصویر برداری اولتراسوند
اگر جواب هر یک از این تست ها مثبت باشد، باید برای درمان شلی لگن نوزاد خود هر چه سریعتر اقدام کنید.
روشهای درمان شلی لگن نوزاد (DDH) در اصفهان
اگر سن کودک کمتر از ۳ ماه و مفصل ران ثابت باشد، پزشک از روش انتظار استفاده می کند. چون شلی لگن نوزادان معمولاً در سن ۴ تا ۶ هفتگی با رشد و تکامل بیشتر کودک خودبخود برطرف می شود. در غیر این صورت، پزشکان از روش های زیر برای درمان DDHنوزادان استفاده می کنند:
آتل فون روزن
این آتل، باسن کودک را در زاویه بیش از ۹۰ درجه خمیده نگه داشته و برای درمان نوزاد تازه متولد شده استفاده می شود. موقع استحمام یا پوشک کردن می توانید آتل را باز کنید. موفقیت درمان با این روش بیش از ۹۵% است و مدت زمان بستن آتل بستگی به نظر پزشک دارد.
بستن بریس
این روش برای درمان نوزادان تازه متولد شده تا ۶ ماهه مناسب است. نوزاد باید بریس را ۲۴ ساعته به مدت ۸ تا ۱۲ هفته بپوشد تا مفصل لگن حالت توپی و عمق پیدا کند. طی این مدت، وضعیت لگن نوزاد با سونوگرافی تحت نظر قرار می گیرد.
این بریس های مخصوص نرم و انعطاف پذیر هستند و به پاهای کودک امکان حرکت می دهند. بعد از تکمیل دوره درمان با این روش، باید تا چند سال معاینات دوره ای را برای کودکتان انجام دهید.
جا اندازی مفصل ران
شلی لگن نوزادانی که بالای ۶ ماه تا ۲ ساله دارند با روش جا اندازی مفصل ران درمان می شود. برای درمان با این روش از بیهوشی استفاده می شود.
کاردرمانی
توانبخشی و کاردرمانی جسمی حرکتی برای درمان دیسپلازی هیپ نوزادان یکی از موثرترین روش های غیرجراحی است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می شوید.
جراحی
در کودکان بالای دو سال که به روشهای غیرجراحی جواب نداده اند، لازم است برای درمان دیسپلازی مفصل ران از روش جراحی باز و گچ گیری بعد از عمل استفاده شود.
به طور کلی، هدف از درمان دیسپلازی هیپ نوزادان، پایدار کردن استخوان ران در حفره لگن است و انتخاب روش درمان بستگی به درجه شلی لگن نوزاد و سن کودک دارد.
برای کاردرمانی شلی لگن نوزادان در اصفهان شما هم می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
کاردرمانی برای شلی لگن نوزادان در اصفهان
به گفته دکتر زهره حسنوند، متخصص و کارشناس ارشد کاردرمانی، در کنار روش های درمانی بالا و بعد از جراحی لگن حتما از تکنیک های توانبخشی برای بازتوانی لگن استفاده می شود. کاردرمانگران مراکز کاردرمانی معمولا از روشهای زیر برای درمان شلی لگن نوزادان استفاده می کنند:
بیشتر بخوانید: درمان شلی عضلات کودکان در اصفهان
تمرین درمانی
معمولاً متخصص کاردرمانی از حرکات اصلاحی شلی لگن نوزادان به عنوان یک روش موثر درمانی استفاده می کنند. هدف آنها از طراحی تمرینات ورزشی برای شلی لگن نوزدان عبارت است از:
- تقویت عضلات اطراف باسن
- تقویت مهارت های حرکتی درشت مثل خزیدن، غلت زدن نوزاد، نشستن و …
- بهبود دامنه حرکتی لگن و ران
- کاهش درد پا
برای درمان با این روش باید تمرینات ورزشی دیسپلازی رشدی لگن را ابتدا زیر نظر کاردرمانگر کودک تان یاد بگیرید. بعداً می توانید این حرکات را روزانه چندین نوبت در منزل برای فرزندتان انجام دهید.
اصلاح الگوی راه رفتن
دیسپلازی هیپ در نوزادان باعث راه رفتن کودک روی پنجه های پا، اردکی راه رفتن، پای پرانتزی و مشکلات دیگر می شود. بنابراین متخصصان کاردرمانی با استفاده از تکنیک های اصلاح الگوی راه رفتن کودکان به آنها کمک می کنند که به درستی و عادی بتوانند راه بروند.
علاوه بر تکنیک های بالا، در کلنیک کاردرمانی یاد می گیرید که چطور برای بهبود سریعتر دیسپلازی لگن نوزادتان او را درست بغل کرده، حمام ببرید و پوشک یا قنداق کنید. همچنین یاد می گیرید که چطور به کودک تان کمک کنید تا با وجود مشکل شلی لگن بایستد یا راه بیفتد.
سوالات رایج درباره دیسپلازی مفصل ران نوزاد
در این بخش می توانید پاسخ رایج ترین سوالات درباره دیسپلازی مفصل ران نوزادان را بخوانید:
آیا شلی مفصل ران همان دیسپلازی مفصل ران است؟
شلی لگن نوعی دیسپلازی است که در آن استخوان ران داخل مفصل گوی مانند لگن ناپایدار و لق است. در درجات شدید شلی لگن، ممکن است استخوان ران به جای ناپایداری بتواند از مفصل ران خارج شده و منجر به دیسپلازی مفصل ران شود.
آیا نوزادان مبتلا به دیسپلازی هیپ می توانند غلت بزنند؟
در اغلب کودکان مبتلا به DDH تاخیر حرکتی وجود ندارند و می توانند مثل همسالان خود بغلتند، بخزند یا راه بیفتند.
احتمال DDH در چه نوزادانی بیشتر است؟
نوزدانی که فرزند اول و به خصوص دختر هستند، دو قلوها، نوزدانی که در خانواده شان سابقه دیسپلازی رشدی لگن هست و یا دچار کج گردنی هستند، بیشتر از نوزادان دیگر به DDH مبتلا می شوند.
آیا دیسپلازی لگن در نوزاد تازه متولد شده قابل درمان است؟
بله. اکثر نوزادانی که در بدو تولدشان شلی لگن خفیف دارند، معمولاً تا شش هفته بعد از تولد خودبخود خوب می شوند. اما اگر دیسپلازی لگن بدون درمان برطرف نشد، باید درمان نوزاد را در ۶-۸ هفته اول زندگیش شروع کنیم.
اگر شما هم سوالی درباره درمان دیسپلازی لگن نوزادان با کاردرمانی و توانبخشی دارید، می توانید در بخش نظرات سوالات خود را از ما بپرسید.
با سلام و تشکر از مطالب مفیدی که ارائه نمودبن .
سوالی که دارم : آیا درمان شلی لگن در کودک ۸ ماهه بدون گچ گیری و با بستن کمربند ،آتل ، و نهایتا با جراحی امکان پذیر است؟
روال درمان و انتخاب روش درمانی بستگی به شرایط نوزاد و وضعیت حرکتی و مفصلی کودک دارد.