بیماری سی پی یا فلج مغزی باعث ناتوانی مغز در دریافت، ارسال یا تفسیر سیگنال های عصبی می شود. این بیماری که باعث فلج شدن می شود، می تواند در هر سنی و به دلایل مختلف بروز کند. گاهی اختلال در سیگنال دهی مغز به عضلات ممکن است به جای فلج منجر به ضعف عضلانی یا پارزی شود و به همین علت شدت فلج در افراد مختلف متفاوت است.
انواع فلج مغزی بسته به اینکه چه شدتی دارند و چه اندامهایی را درگیر می کنند، دسته بندی می شوند. مونوپلژی یکی از خفیف ترین انواع سی پی فلج مغزی است که در این مقاله قصد داریم به طور کامل به آن بپردازیم. در این مقاله به شما خواهیم گفت که مونو پلژی یعنی چه، علائم و خطرات آن چیست و چطور درمان می شود. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
مونوپلژی چیست؟
مونوپلژی یکی از انواع پلژی است که در آن یک عضله یا کل یک اندام مثلا دست یا پا درگیر فلج می شود. این نوع فلج سی پی می تواند موقتی یا دائمی باشد و جزء خفیف ترین انواع فلج سی پی است. به گفته دکتر احسان ذاکرین، متخصص و کارشناس ارشد کاردرمانی، مونوپلژی ممکن است پیشرونده باشد.
یعنی علائم و ضعف بیمار به مرور تشدید شود و عملکرد اندام درگیر به تدریج از بین برود تا اینکه منجر به فلج جزئی یا کامل آن اندام (دست یا پا) شود. ضعف یا فلج در مونوپلژی به شکل زیر در یکی از اندام های بدن ظاهر می شود:
علائم مونوپلژی
علائم مونوپلژی ممکن است به تدریج و با پیشرفت آسیب مغزی ایجاد شود یا در اثر آسیب یا سکته مغزی، یکدفعه ظاهر شود. ناتوانی حرکتی در یکی از دستها یا پاها اصلی ترین علامت مونوپلژی است و دیگر علائم آن بسته به علت مونوپلژی عبارتند از:
- سفتی یا گرفتگی عضلات
- بیحسی اندام آسیب دیده
- احساس گزگز یا سوزن سوزن شدن دست یا پا
- آتروفی (کاهش حجم) یا شلی عضلات
- لنگی یا ضعف در یک عضو
- مشکلات حرکتی و عملکردی
- عدم کنترل ارادی و غیر ارادی عضلات
- پیچ خوردن انگشتان دست یا پای فلج دیده
- مشکلات بینایی یا شنوایی
- مشکلات گفتاری
به علاوه ممکن است شخص دچار درد عمومی، درد شانه، احساس درد دست یا پای آسیب دیده و یا حتی سردرد شود.
چه چیزی باعث مونوپلژی می شود؟
علت اصلی مونوپلژی، فلج مغزی یا سی پی است که باعث آسیب دیدگی بخش هایی از مغز شود که کنترل کننده عملکرد عضلات دست یا پا هستند. این آسیب ها ممکن است در اثر یک یا چند عامل زیر رخ دهند:
- ضربه به سر، نخاع یا اندام آسیب دیده در اثر تصادف، سقوط، …
- سکته مغزی
- آسیب های نخاعی
- اختلالاتی مثل آنوریسم، التهاب عصبی (نوریت)، آمیوتروفی مونوملیک و نوروپاتی محیطی
- عفونت های مغز یا نخاع مثل مننژیت
- ضایعات یا تومورهای مغز و نخاع
- فشردگی اعصاب محیطی در اثر فتق دیسک، خار استخوانی یا تومور
- بیماری های خود ایمنی و عصبی مثل ام اس
شما هم می توانید برای درمان مونوپلژی کودکان یا بزرگسالان با کاردرمانی در اصفهان، به کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
مونوپلژی با چه عوارض و خطراتی همراه است؟
افرادی که دچار مونوپلژی می شوند، بدلیل کاهش ارتباط عصبی مغز و اندام های حرکتی، با ضعف یا فلج در یکی از اعضای حرکتی بدن مواجه می شوند. فلج عضو در اغلب موارد با آتروفی یا کاهش توان عضلانی همراه است. ولی ممکن است مونوپلازی بدون آتروفی باشد که البته این مسئله به ندرت رخ می دهد.
گزینه های درمان مونوپلژی
به گفته آقای دکتر ذاکرین، روش درمان مونوپلژی بستگی به علت بروز آن دارد. بعضی از مونوپلژی ها موقتی هستند و با درمان کاملا رفع می شوند. اما بعضی دیگر دائمی بوده و با درمان فقط می توان از پیشرفت علائم بیمار جلوگیری کرد. راههای درمان مونوپلژی عبارتند از:
دارو درمانی: مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت مننژیت، داروهای مسکن و ضد اسپاسم، ….
وسایل کمکی: استفاده از وسایلی که محدودیت های عملکردی بیمار را بهبود می دهند مثل استفاده از واکر، ویلچر، …
فیزیوتراپی: تکنیک هایی که به بهبود عملکرد اعصاب و عضلات کمک می کنند مثل الکتروتراپی، …
کاردرمانی: تکنیک های توانبخشی برای بهبود عملکرد حسی و حرکتی اندامها و افزایش کیفیت زندگی بیمار، …
روان درمانی: تقویت روحیه بیمار برای روبرویی با چالش ها و محدودیت های حرکتی- حسی، شرکت در گروه های حمایتی، …
جراحی: اصلاح ناهنجاری های آناتومیک مثل برداشتن فشار از روی دیسک مهره های ستون فقرات، برداشتن تومور، …
بیشتر بخوانید: آیا فلج مغزی خفیف درمان دارد؟
کاردرمانی مونوپلژی در اصفهان
درمان مونوپلژی در مواردی که علت زمینه ای این عارضه قابل درمان نیست، امکان ندارد ولی با مراجعه به مراکز کاردرمانی می توانید علائم عارضه را تسکین داده و به بهبود زندگی تان کمک کنید. در یک کلینیک کاردرمانی، متخصصان توانبخشی با استفاده از روش های زیر درمان مونوپلژی را در کودکان یا بزرگسالان انجام می دهند:
ماساژ تراپی
ماساژ درمانی یکی از تکنیک های موثر کاردرمانی است که به دلایل زیر برای بیماران مونوپلژی به کار می رود:
- حفظ توان عضلات
- درمان یا جلوگیری از آتروفی عضلانی
- کاهش درد و اسپاسم عضلات
- بهبود گردش خون در اندام صدمه دیده
فرقی نمی کند که مونوپلژی دائمی باشد یا موقت، به هر حال، ماساژ درمانی می تواند به بهبود یا جلوگیری از تشدید علائم مونوپلازی کمک زیادی کند.
ورزش درمانی
تمرینات ورزشی کششی و تقویتی یکی از مهمترین تکنیک های کاردرمانی جسمی حرکتی در بیماران مونوپلجیا است. این تمرینات باعث بهبود موارد زیر می شوند:
- رفع اسپاسم یا شلی عضلات
- کاهش درد بیمار
- بهبود عملکرد عضلات و اندام صدمه دیده
- تحریک اعصاب و عضلات درگیر
از آنجایی که معمولا مونوپلازی با آتروفی همراه است، انجام مرتب تمرینات ورزشی کاردرمانی می تواند تا حد زیادی به حفظ توان عضلانی و جلوگیری از هیپوتونی و آتروفی عضلات دست یا پا کمک کند.
برنامه های آموزشی
در این روش، متخصصان کاردرمانی، محیط زندگی بیمار را بررسی کرده و تا حد ممکن سعی می کنند با ایجاد تغییراتی در محیط کار و زندگی بیمار، زندگی روزمره و فعالیت های او را بهبود دهند.
همچنین آنها به بیماران می آموزند که چطور لباس بپوشند، حمام کنند و زندگی روزانه شان را به طور مستقل ادامه دهند. این آموزش ها باعث افزایش سطح کیفیت زندگی و عزت نفس بیمار می شود.
شما هم می توانید برای کاردرمانی مونوپلژی یا دیگر انواع فلج مغزی کودکان یا بزرگسالان در اصفهان، از خدمات کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
سوالات رایج درباره مونوپلجیا (Monoplegia)
در اینجا می توانید پاسخ به متداول ترین سوالات درباره مونوپلجیا (مونوپلژی) را بخوانید:
آیا مونوپلزی ممکن است در کودکان هم رخ دهد؟
بله. فلج سی پی در کمتر از ۱% از نوزادان در دوران جنینی و یا تا یک سالگی شان رخ می دهد. در بعضی از این کودکان، فلج مغزی منجر به مونوپلازی می شود که نوعی فلج مغزی خفیف است. بنابراین سی پی در این نوزادان مادرزادی است.
آیا مونوپلژی قابل درمان است؟
در حال حاضر هیچ روشی برای درمان مونوپلژی وجود ندارد. اما با درمان هایی مثل کاردرمانی می توان بسیاری از علائم این عارضه را برطرف کرد. البته گاهی هم مونوپلژی موقتی است و بعد از مدتی کاملا درمان می شود، البته اگر این عارضه به علت CP یا فلج مغزی رخ نداده باشد.
فلج مغزی خفیف چه علائمی دارد؟
راه رفتن روی انگشتان یا پاشنه پا، خم شدن زانوها، به سمت داخل یا خارج چرخیدن انگشتان و لنگیدن خفیف از رایجترین علائم CP خفیف در کودکان و بزرگسالان هستند.
چه عواملی باعث تولد نوزاد مونوپلژی می شود؟
بروز عفونت هایی مثل توکسوپلاسموز و سرخجه و یا در تماس مواد سمی بودن مثل جیوه در طول حاملگی و یا کمبود اکسیژن موقع تولد نوزاد می توانند علت تولد کودکان فلج مغزی از نوع مونوپلژی باشند.
مونوپلژی و همی پلژی چه تفاوت هایی با هم دارند؟
مونوپلژی فلجی است که یکی از اندام های بالایی یا پایینی بدن را درگیر می کند ولی همی پلاژی در یکطرف بدن رخ می دهد و منجر به فلج یکطرف بدن در بالا تنه و پایین تنه و حتی فلج صورت در آن سمت می شود. گاهی همی پلاژی به اشتباه مونوپلاژی تشخیص داده می شود. چون بسیاری از علائم و علل این دو عارضه مشابه هستند.
اگر شما هم سوالی درباره علائم و خطرات مونوپلژی دارید، می توانید در بخش نظرات این مقاله آنها را از ما بپرسید و همینجا به سوالات شما پاسخ خواهیم داد.
سلام وقت بخیر
پدرم در اثر تصادف دچار ضربه مغزی شدن و به کما رفتن الان بعد از حدود یک ماه سطح هوشیاری اومده بالا و تقریبا هوشیارن چون اکسیژن بهشون وصل هست و ترشحات داخل ریه هست ما متوجه این نشدیم که درست میتونن صحبت کنن یا نه ولی پرستارش میگه که توی دست سمت راست هیچ حرکتی نداره میشه بفرمایید قابل درمان هست یا خیر؟
در چنین شرایطی باید کاردرمانی برای پیشگیری از ایجاد دفومیتی ها ، پوکی استخوان و ایجاد جرکات و انقباضات عضلانی انجلم شود و دریافت درمان های پیشرفته تر بستگی به روند تغییرات بیمارتان دارد.