آشنایی کامل انواع اسکولیوز و انحرافات ستون فقرات

اسکولیوز نوعی مشکل ستون فقرات است که باعث انحراف ستون مهره ها از محور  طبیعی خود یا پیچ خوردگی مهره ها می شود. این عارضه انواع مختلفی دارد و بیشتر در بین کودکان و نوجوانان و در زنان دیده می شود. شناسایی انواع این عارضه در انتخاب روش درمان آن موثر است.
در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با انواع اسکولیوز و انحراف ستون فقرات آشنا کنیم. همچنین به شما خواهیم گفت که آیا بیماری اسکولیوز خطرناک است یا نه و با چه روشهایی می توان آن را درمان کرد. برای دسترسی سریع به تیترهای مقاله از فهرست زیر استفاده کنید.

علائم اسکولیوز چیست؟

به گفته متخصصان کلینیک کاردرمانی حافظ، انحراف ستون فقرات اگر خیلی خفیف نباشد، علائم زیر را در بیمار ایجاد می کند:

• همتراز نبودن شانه ها، باسن یا کمر در یک خط
• بیرون زدگی ستون فقرات
• درد کمر یا قفسه سینه
• مدام به یک پهلو خوابیدن (در نوزادانی که اسکولیوز دارند)
• انحراف سر به یک سمت
• نابرابری طول پاها

همچنین این افراد در درجات شدید اسکولیوز از مشکلاتی مثل تنگی نفس یا ناراحتی های تنفسی رنج می برند.

انواع اسکولیوز و دسته بندی اصلی آنها

چهار نوع اصلی اسکولیوز ستون فقرات عبارتند از:

۱. اسکولیوز ایدیوپاتیک

اسکولیوز ایدیوپاتیک (Idiopathic Scoliosis) شایع ترین نوع انحراف ستون فقرات است که شامل حدود ۸۰ درصد از بیماران می شود. اسکولیوز ایدیوپاتیک معمولا از دوران نوجوانی شروع می شود ولی احتمال بروز آن در سنین دیگر هم هست. مثلا در کودکان از قبل از ۳ سالگی و در بزرگسالان بعد از ۱۸ سالگی. علت بروز اسکولیوز ایدیوپاتیک هنوز مشخص نیست ولی احتمالا علل ژنتیکی و خانوادگی در ایجاد آن نقش دارند.

۲. اسکولیوز عصبی-عضلانی

در اسکولیوز عصبی-عضلانی (Neuromuscular Scoliosis)، عضلات اطراف ستون فقرات آنقدر ضعیف هستند که نمی توانند از ستون فقرات حمایت کنند و باعث کجی آن می شوند. به همین دلیل به این نوع اسکولیوز، اسکولیوز میوپاتیک هم می گویند.

انحنای ستون فقرات در این نوع اسکولیوز زیاد است و کسانی که نمی توانند به دلیل عوارض این بیماری راه بروند، انحنای ستون مهره ها به سرعت پیشرفت می کند. این نوع اسکولیوز به دلیل مشکلات مادرزادی مثل بیماریهای عصبی (فلج مغزی) یا مشکلات عضلانی (دیستروفی عضلانی و اسپینا بیفیدا) ایجاد می شود.

۳. اسکولیوز مادرزادی

اسکولیوز مادرزادی (Congenital Scoliosis) یکی از انواع کجی ستون فقرات اسکولیوز است که در دوران جنینی و در اثر ناهنجاری مهره های ستون فقرات جنین یا عوامل دیگر ایجاد می شود. این بیماری نسبت به بقیه انواع دیگر بسیار نادر است و انواع مختلفی دارد:

• اسکولیوز مادرزادی نیم مهره ای: این نوع بسیار شایع تر است و شامل مهره هایی است که به طور کامل در دوران جنینی تشکیل نشده اند. به همین علت نیم  مهره های ستون فقرات روی یکدیگر قرار می گیرند و باعث انحنای ستون فقرات می شوند.
• اسکولیوز مادرزادی میله یک طرفه یا مهره های بلوکی: مهره های ستون فقرات به خصوص مهره های کمری در زمان جنینی از هم به درستی جدا نمی شوند و به هم متصل باقی می مانند. این اتصال باعث کجی ستون مهره ها به یک طرف و انحنای جانبی ستون فقرات می شود.

ممکن است هر دو نوع اسکولیوز مادرزادی با هم رخ دهد و منجر به مشکلات جدی برای کودک شود.

۴. اسکولیوز دژنراتیو یا تنشی

اسکولیوز دژنراتیو یا تنشی (Degenerative Scoliosis) در اثر ساییدگی و از بین رفتن مفاصل بین دیسک های ستون فقرات در افراد بالای ۱۸ سال ایجاد می شود. به همین علت به اسکولیوز بزرگسالان معروف است.

سایش مفاصل، به خصوص در ستون فقرات کمری، در این بیماری می تواند ناشی از حرکات تکراری، اضافه وزن، پوکی استخوان یا آرتروز باشد. ساییدگی مفاصل بین دیسک مهره ها با تضعیف یک طرف ستون فقرات و جابجایی مهره ها باعث ایجاد انحنا در ستون فقرات می شود.

برای درمان انواع اسکولیوز با کاردرمانی در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.

انواع انحراف ستون فقرات: نوع و محل انحنا

به جز انواع اسکولیوزیس ستون مهره‌ها که در بالا به آنها اشاره کردیم، انحرافات ستون فقرات را می توان به شکل های دیگری هم دسته بندی کرد:

محل انحنا در انواع انحراف ستون فقرات

۱. اسکولیوز توراسیک یا قفسه سینه ای

انحنا در مهره های ستون فقرات بین دو تیغه شانه ایجاد می شود.

۲. اسکولیوز کمری

انحنا در مهره های پایین ترین بخش ستون فقرات یعنی کمر رخ میدهد.

۳. اسکولیوز توراکولومبار

اسکولیوز توراکولومبار به انحراف مهره ها بین مهره های زیر تیغه های شانه تا پایین ستون فقرات گفته می شود که در آن انحنای ستون فقرات به یک طرف منحرف شده است.

۴. اسکولیوز ترکیبی یا دوگانه

در دو جهت مختلف انحنا دیده میشود؛ یکی در قسمت فوقانی و دیگری در بخش تحتانی ستون فقرات. عکس انواع اسکولیوز را می توانید در شکل زیر بینید:

انواع انحنا در انحراف ستون فقرات

۱. اسکولیوز ساختاری

اسکولیوز ساختاری شایع ترین نوع اسکولیوزیس است که شامل انحنای ستون فقرات یا چرخش مهره ها می شود. این عارضه در صورت عدم درمان دائمی است. اسکولیوزهای مادرزادی، دژنراتیو، ایدیوپاتیک و عصبی-عضلانی از این نوع اسکولیوزها هستند.

۲. اسکولیوز غیرساختاری یا عملکردی

این نوع اسکولیوز فقط باعث انحنای خفیف در ستون فقرات می شود و یک عارضه موقتی است. یعنی در اسکولیوز غیرساختاری راههایی برای درمان قطعی انحراف ستون فقرات و اصلاح آن وجود دارد.

شکل S ستون فقرات و شکل C اسکولیوز

علاوه بر دسته‌بندی‌های فوق، می توان انحراف ستون مهره ها را بر اساس شکلی که انحنای ستون فقرات ایجاد کرده نیز تقسیم بندی کرد:

۱. اسکولیوز C شکل: در این وضعیت، شکل انحراف در ستون مهره ها به صورت یک منحنی C شکل است.

۲. شکل S اسکولیوز: در این حالت، دو انحنا، یکی در بالا و دیگری در پایین ستون فقرات ایجاد می شود. اسکولیوز S شکل یا دوتایی پیچیده تر از اسکولیوز C شکل است.

در شکل زیر می توانید این دو نوع انحرافات را ببینید:

آشنایی با انواع درجات اسکولیوز

انواع اسکولیوز را بر اساس شدت انحنای ستون فقرات به صورت زیر دسته بندی می کنند:

۱. اسکولیوز خفیف:

اگر زاویه انحنای ستون مهره ها بیش از ۱۰ درجه باشد، اسکولیوز خفیف است.

۲. اسکولیوز متوسط:

انحنای ستون فقرات اگر بیش از ۲۵ درجه و قابل توجه باشد، شدت بیماری متوسط ارزیابی می شود.

۳. اسکولیوز شدید:

در اسکولیوز شدید زاویه انحراف اگر بالای ۴۵ درجه است و معمولاً به درمانهای جراحی نیاز دارد.

عکس اسکولیوز خفیف

در اینجا می توانید عکس اسکولیوز خفیف و میزان انحراف ستون مهره را ببینید:

 

آیا انحراف ستون فقرات خطرناک است؟

انحراف ستون فقرات اغلب با خطر مرگ همراه نیست ولی این عارضه می تواند مشکلات زیر را برای بیمار ایجاد کند:

• اختلالات قلبی یا ریوی به علت فشار ستون فقرات به ریه ها و قلب
• بدشکلی ستون فقرات
• دفورمه شدن ظاهر بدن فرد و خم شدن بدن به جلو یا طرفین
• درد قفسه سینه

همچنین این عارضه با تشدید انحنا در طول زمان در بعضی از بیماران همراه است و باعث بدتر شدن اسکولیوز آنها می شود.

بیشتر بخوانید: آیا اسکولیوز باعث فلج شدن می شود

روش‌های تشخیص اسکولیوز و انحراف ستون فقرات

برای درمان انواع انحرافات پیش از هر چیزی لازم است نوع و شدت آن مشخص شود. پزشکان از روشهای زیر برای تشخیص اسکولیوز استفاده می کنند:

• معاینه فیزیکی بیمار
• MRI
• سی تی اسکن
• اشعه ایکس

بعد از تشخیص درجه انحنا، پزشکان بهترین روش را برای درمان و کاهش علائم بیمار تجویز می کنند.

روشهای درمان اسکولیوز در بزرگسالان اصفهان

معمولا اسکولیوزهای خفیفی که پیشرونده نیستند نیازی به درمان ندارد و فقط تحت نظر و پایش قرار می گیرند. اما برای درجات بالاتر انواع انحراف ستون فقرات با توجه به شدت انحنا از روشهای درمانی مختلف استفاده می شود. این روشها عبارتند از:

• مصرف داروهای ضد درد و ضدالتهاب های غیر استروئیدی
• بستن بریس برای ۲۰ ساعت در روز در کودکانی که هنوز رشدشان به پایان نرسیده است.
• تکنیک های کاردرمانی برای تقویت عضلات نگهدارنده ستون فقرات مثل ورزشهای اصلاحی که در کنار روشهای درمانی دیگر حتما تجویز می شود.
• روشهای جراحی مثل گذاشتن میله های ستون فقرات که برای اصلاح انحنا در اسکولیوز عصبی-عضلانی تجویز می شود یا جراحی هایی که فشار را روی ستون مهره ها کاهش می دهند.

توصیه می کنیم برای جلوگیری از تشدید انحنای اسکولیوز و کاهش علائم و عوارض آن حتما به یک کلینیک تخصصی درمان اسکولیوز در اصفهان، مانند کلینیک کاردرمانی حافظ مراجعه کنید. در این مرکز می توانید از خدمات دانش آموختگان دانشگاه شهید بهشتی تهران، با بیش از ۱۰ سال تجربه کاردرمانی بزرگسالان و کودکان در کلینیکهای معتبر تهران و اصفهان بهره مند شوید.

برای درمان انواع اسکولیوز با کاردرمانی در اصفهان شما هم می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.

جمع بندی مهمترین نکات

بیماری اسکولیوز باعث ایجاد انحنای غیرعادی در ستون فقرات می شود. این عارضه از خفیف تا شدید متغییر بوده و در هر سنی از کودکی تا بزرگسالی می تواند بروز کند. انواع اسکولیوز به ۴ نوع اصلی عصبی-عضلانی، مادرزادی، دژنراتیو و ایدیوپاتیک تقسیم می شوند.

همچنین انواع انحراف ستون فقرات را میتوان به دو نوع ساختاری و غیرساختاری تقسیم بندی کرد. پزشکان با توجه به نوع، شدت و محل بروز انحراف ستون فقرات از روشهای کاردرمانی، جراحی و بستن بریس برای درمان انواع اسکولیوز استفاده می کنند.

سوالات متداول

رایجترین سوالاتی که درباره انواع اسکولیوز از کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ در اصفهان پرسیده می شوند، عبارتند از:

آیا راهی برای درمان قطعی انحراف ستون فقرات وجود دارد؟

اگر اسکولیوز از نوع عملکردی باشد با روشهای مختلف فیزیوتراپی، کاردرمانی جسمی-حرکتی، جراحی و غیره می توان انحراف خفیف ستون مهره ها را برطرف کرد. اما راهی برای درمان اسکولیوز ساختاری نیست و روشهای درمانی به جلوگیری از تشدید انحنا و تقویت ستون فقرات کمک می کند.

آیا اسکولیوز به طور طبیعی برطرف می شود؟

خیر. اسکولیوز بدون درمان برطرف نمی شود. این عارضه در هر گریدی که باشد، اغلب به درمان و چکاپ نیاز دارد تا از تشدید انحنای ستون فقرات جلوگیری شود.

آیا اسکولیوز S شکل قابل درمان است؟

درمان این اسکولیوز سخت تر از اسکولیوز C است. با این حال این نوع انحرافات ستون فقرات را می توان با بستن بریس، کاردرمانی و یا در صورت لزوم با جراحی بهبود داد.

اگر شما هم سوالی درباره بیماری اسکولیوز یا روشهای درمان آن دارید می توانید در بخش نظرات آنها را از ما بپرسید.