۱۵ تمرین موثر خانگی برای نشستن کودک

زمانی که کودک دیر می‌نشیند، والدین نگران می شوند و چون موضوع غیرعادی است آن را به متخصص اطفال اطلاع می دهند. معمولا این دیر نشستن  نوزادان به دلیل تاخیر رشدی و حرکتی در کودک رخ می دهد. با تمرینات کاردرمانی قابل انجام در منزل می توانید این مسئله را برطرف کنید.
در این مقاله همراه متخصصان کاردرمانی کودک در کلینیک توانبخشی و کاردرمانی حافظ باشید تا شما را با ۱۵ تمرین ساده برای تقویت نشستن در نوزادان آشنا کنند. برای دسترسی سریعتر به تیترهای این مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.

تمرینات تقویتی برای عضلات مرکزی بدن در منزل

تمرینات تقویتی عضلات مرکزی (Core Strengthening) مثل عضلات شکم، پشت، پهلوها و لگن در کودکان ستون بدن او هستند و نقش مهمی در نشستن پایدار و مستقل کودک ایفا می کنند.

اگر این عضلات ضعیف باشند، کودک نمی تواند صاف و طولانی بنشیند. بسته به سطح رشدی کودک، می توان از ۵ تا ۶ ماهگی به بعد با شروع برخی تمرینات، این عضلات را تقویت کرد. نمونه این تمرینات عبارتند از:

تمرین ۱: کشش تنه در حالت نشسته

برای تقویت عضلات تنه کودک (شکم و پشت) در نوزادان بالای ۹ ماه می توانید او را بنشانید تا در این حالت تلاش کند اسباب بازی هایی را بردارد که از بالاتر از سطح شانه او است.

تمرین ۲: پل زدن در حالت خوابیده

در این تمرین عضلات سرینی و پایین تنه تقویت می شوند که برای کنترل سر و تنه مهم هستند. برای پل زدن باید کودک را به پشت بخوابانید و بعد به او کمک کنید لگنش را به شکل زیر بالا بیاورد:

تمرینات تعادلی برای نشستن کودک

تمرینات تعادلی کودک (Balance Training) تمرینات مهمی برای هماهنگی مغز و بدن و نشستن او بدون کمک هستند. این تمرینات باعث می شوند کودک بتواند مرکز ثقل بدن خود را در هر وضعیتی حفظ کند. این دسته از تمرینات برای نوزادان از ۶ ماهگی به بعد توصیه می شوند و عبارتند از:

تمرین ۳: نشستن روی توپ

برای انجام این تمرین، کودک را به همان شکلی که کاردرمانگر کودکان به شما آموزش داده، روی توپ درمانی (Swiss Ball) نشانده و از ناحیه لگن مورد حمایت قرار دهید. سپس به آرامی توپ به جهات مختلف حرکت دهید. این کار به افزایش تعادل دینامیک و کنترل تنه نوزاد کمک می کند.

تمرین ۴: نشستن روی سطوح ناپایدار

برای افزایش تعادل کودک در نشستن سعی کنید او را روی سطح ناپایداری مثل بالش یا پد فوم بنشانید تا سعی کند در این وضعیت، اسباب بازیهای خود را با دو دست نگه دارد و یا به سمت آنها خم شود.

این تمرین به تحریک گیرنده های حس عمقی کودک در مفاصل لگن و تنه کمک می کنند و تعادل استاتیک (ایستایی) او را بهبود می بخشند.

بیشتر بخوانید: مهمترین تفاوتهای تاخیر حرکتی و فلج مغزی

تمرینات هماهنگی چشم و دست برای نوزادان

کودک برای نشستن به استفاده‌ی فعال از دستها در وضعیت نشسته نیاز دارد تا بتواند در حالت نشسته اشیاء را ببیند و بردارد. تمرینات هماهنگی چشم و دست (Eye-Hand Coordination) تمرینات خوبی برای بهبود این مهارت‌های حرکتی ظریف و توانایی تمرکز کودک هستند.

کودکانی که فاقد هماهنگی چشم و دستها هستند، موقع نشستن سریع خسته یا بی قرار می شوند. به همین دلیل کاردرمانگران ما در کلینیک حافظ به شما تمریناتی مثل حرکات زیر را یاد می دهند که برای کودکان ۶ تا ۹ ماهه به بالا طراحی شده اند:

تمرین ۵: انداختن توپ در سبد

کودک را در وضعیت نشسته قرار دهید و به او یک توپ کوچک بدهید تا آن را داخل سبد بیندازد. این تمرین خوبی برای بهبود هماهنگی سیستم های بینایی و حرکتی او است.

تمرین ۶: بازی با لیوانهای رنگی یا بلوکهای چیدنی

برای افزایش دقت دست و انجام تمرینات برای کنترل تنه حین نشستن، می توانید به کودک بلوکهای چیدنی یا لیوان رنگی بدهید تا آنها را روی هم قرار دهد یا در یک خط بچیند.

برای درمان دیر نشستن نوزاد با کاردرمانی در اصفهان شما هم می توانید از تخصص و تجربه کاردرمانگران مجرب کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.

تمرینات خانگی موثر برای کنترل سر و گردن کودک

برای اینکه کودک تعادل خود را حفظ کند و بتواند به صورت نشسته به جلو نگاه کند، باید کنترل خوبی روی سر و گردن خود داشته باشد.

کاردرمانگران برای درمان تاخیر رشد حرکتی کودکان، تمریناتی را برای نوزادان ۲ تا ۵ ماهه یا بیشتر طراحی می کنند که برای ثبات سر و گردن و نیز انجام فعالیتهایی مثل غذا خوردن، بازی و ارتباط چشمی در حالت نشسته ضروری هستند. برخی از این تمرینات که در خانه قابل انجام هستند، عبارتند از:

تمرین ۷: بازی با اسباب بازی آویزان

در این تمرین کودک را در شیب ۳۰ درجه در حالت نیمه نشسته قرار دهید و یک اسباب بازی را در بالای سر و روبروی او تکان دهید. این کار باعث تثبیت سر و دنبال کردن حرکات اسباب بازی می شود.

تمرین ۸: نگاه کردن به آینه

کودک را جلوی آینه بنشانید تا خود را در آینه ببیند و به تصویر خود در آینه واکنش نشان دهد. این تمرین به تحریک حس بینایی و تعادل کودک کمک می کند.

تمرینات تغییر وضعیت کودکان

این دسته از تمرینات برای مهارت در استقلال حرکتی  کودک حیاتی هستند. او باید یاد بگیرد چطور  از حالت خوابیده یا چهار دست و پا به حالت نشسته در بیاید. چنین تمریناتی برای کودکان از ۷ تا ۱۰ ماهگی توصیه می شوند.

این نوع تمرین برای نشستن کودک بسیار مفید است و به مغز او یاد می دهد که حرکت و تغییر وضعیت پدیده ای طبیعی و لذت بخش است. موارد زیر نمونه هایی از تمرینات تغییر وضعیت در کودکان هستند:

تمرین ۹: غلتیدن به پهلو و نشستن

در این تمرین باید کودک از حالت خوابیده به پهلو بچرخد  و به کمک والدین به حالت نشسته قرار گیرد. تکرار این تمرین به آموزش مسیر صحیح برای تغییر وضعیت کمک می کند.

تمرین ۱۰: تغییر از چهار دست و پا به نشستن

کودک را تشویق کنید از حالت چهار دست و پا به وضعیت نشسته تغییر حالت دهد و یک دست را آزاد نگه دارد (هر دو دست روی زمین نباشد)

تمرینات حسی-حرکتی موثر بر نشستن کودک

تمرینات حسی-حرکتی را برای کودکانی طراحی می کنند که با وجود عضلات قوی نمی توانند بنشینند. مشکل این نوزادان اختلال پردازش حسی (SPD) است که باعث می شود کودک از وضعیت بدن خود در فضا درک درستی نداشته باشد.

بسته به نیاز کودک، از موقع تولد تا بعد از یک سالگی می توانید با مراجعه به مراکز کاردرمانی خوب در اصفهان از تمرینات حسی- حرکتی کودکان بهره مند شوید. این تمرینات برای تنظیم سیستم عصبی کودک و آگاهی از بدن خود در فضا بسیار موثر هستند. بهترین تمرین خانگی نشستن کودک در زیر آمده است:

تمرین ۱۱: نشستن روی سطح متفاوت

یکی از روشهای کاردرمانی کودکان جهت افزایش توجه به ورودیهای حس لمسی و عمقی این است که کودک را روی سطوح مختلفی مثل تخته تعادل، زیرانداز دندانه‌دار، … بنشانید تا بدنش بتواند فضا را بهتر تشخیص دهد.

با مراجعه به متخصص کاردرمانی کلینیک توانبخشی و کاردرمانی حافظ در اصفهان، می توانید از تمرینات تخصصی در این زمینه برای بهبود نوزاد خود بهره مند شوید.

برای درمان دیر نشستن نوزاد با کاردرمانی در اصفهان شما هم می توانید از تخصص و تجربه کاردرمانگران مجرب کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.

تمرینات ترکیبی برای نشستن کودک بدون کمک در خانه

کاردرمانگر کودک علاوه بر تمرینات قبلی، برای تثبیت مهارت نشستن در کودک از تمرینات ترکیبی نیز استفاده می کند. این تمرینات بهترین برنامه تمرینی کاردرمانی برای نشستن کودک در خانه هستند که والدین با یاد گرفتن آنها می توانند در منزل این تمرینات را تکرار کنند. برخی از این تمرینات عبارتند از:

تمرین ۱۲: کودک را روی توپ تعادل بنشانید، به صورتی که تا حدی از حمایت شما برخوردار باشد. اجازه دهید تا در همین حالت روی توپ بازی کند.

تمرین ۱۳: برای این تمرین کودک را روی صندلی هایی که کاردرمانگر به شما توصیه کرده و  دارای کمترین پشتیبانی است، بنشانید. این صندلی ها به کودک شما برای مستقل نشستن در یک محیط کنترل شده کمک می کنند.

تمرین ۱۴: کودک را بنشانید تا با خوراکی هایی مثل پفک برنجی یا اسنک کودک بازی کند. این تمرین تعادل و استفاده از دستها را همزمان تقویت می کند و انگیزه خوردن را در بچه ها افزایش می دهد.

تمرین ۱۵: برای یادگیری جابه‌جایی وزن در حالت نشسته، اسباب بازیهای مورد علاقه کودک را در دو طرف او قرارد هید. به این ترتیب کودک برای برداشتن آنها مجبور است وزنش را به طرفین منتقل کرده و یاد بگیرد چطور در این موقعیتها تعادل و کنترل جانبی تنه را حفظ کند.

تمرینات ترکیبی بهترین تمرین برای کودکانی که نمی‌نشینند، هستند چون می توانند همزمان چند مهارت را در کودک دلبندتان تقویت کنند.

نکات مهم درباره تمرینات خانگی نشستن نوزادان

۱- اگر توپ درمانی ندارید، می توانید تمرینات مرتبط با توپ را در مراکز کاردرمانی انجام دهید.

۲- بدون برنامه کاردرمانگر هیچ تمرینی را شروع نکنید. برنامه ای که برای کودک شما تنظیم می شود با در نظر گرفتن ضعف های کودک و مشکلاتی است که باعث ناتوانی در نشستن او شده است.

۳- پیشرفت کودک را در نشستن با کاردرمانگر خود حتما چک کنید، به خصوص اگر علت آن مربوط به تاخیر رشدی نیست و مربوط به بیماریهای مزمن نوزاد است.

۴- تمرینات ثابت نیستند و از ساده به پیشرفته تغییر می کنند. پس حتما کادرمانگر باید در جریان پیشرفت نوزاد شما باشد تا تمرینات را به موقع برای نوزاد سخت تر کند و مهارتهای او را بهبود ببخشد.

جمع بندی نهایی

تمرینات کاردرمانی در منزل روش موثری برای کودکانی هستند که به دلیل تاخیر رشدی هنوز نمی توانند مثل همسالان خود بنشینند.

کاردرمانگران با استفاده از تمرینات تقویت عضلات، حسی-حرکتی، تعادلی، تثبیت سر و گردن، هماهنگی چشم و دستها و … می توانند مهارتهایی را که کودک برای نشستن ایمن و پایدار نیاز دارد، به او بیاموزند. برخی تمرینات ساده هستند و در منزل هم می توانید آنها را خودتان انجام دهید.

سوالات متداول

رایجترین پرسشها در مورد نشستن کودک ۶ ماهه که مشکل تاخیر رشدی دارد، عبارتند از:

چگونه به کودک کمک کنیم بنشیند؟

باید به کاردرمانگر کودک مراجعه کنید تا با توجه به ضعف های کودک مثل ضعف عضلات، مشکلات تعادلی، … برای او تمرینات لازم را طراحی کرده و به شما یاد دهد چطور در منزل آنها را تکرار کنید.

چگونه عضلات تنه کودک را قوی کنیم؟

کاردرمانگران با استفاده از تمرینات مناسب برای سن و توان کودک و افزایش تدریجی سطح دشواری تمرینات، عضلات تنه کودک را تقویت می کنند. این تمرینات علاوه بر قدرت عضلات، تعادل و هماهنگی دست و چشم کودک را نیز افزایش می دهند.

چطور کودک را برای انجام این تمرینات تشویق کنیم؟

برای مشارکت فعال کودک حین تمرینات می توانید تمرین را با بازی، موسیقی و دیگر ابزارهای انگیزشی ترکیب کنید. در بهترین مراکز کاردرمانی اصفهان می توانید با مشاوره متخصصان این مراکز روشهای تقویت همکاری کودک برای انجام تمرینات را یاد بگیرید.

اگر شما هم سوالی در این مورد کاردرمانی برای نشستن کودک در بخش نظرات این مقاله می توانید آنها را از کلینیک ما بپرسید.