اسکولیوز مادرزادی یا Congenital Scoliosis (CS) نوعی چرخش ستون فقرات به طرفین است که در زمان جنینی رخ می دهد. از هر ۱۰ هزار نوزاد، یک نوزاد با بیماری اسکولیوز مادرزادی متولد می شود. با تشخیص زودهنگام این بیماری می توان از تشدید آن جلوگیری کرد.
ما در این مقاله قصد داریم شما را با بیماری اسکولیوز مادرزادی و روشهای تشخیص آن در نوزادان آشنا کنیم. جهت دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
شکل ستون فقرات در نوزادان چگونه است؟
ستون فقرات نوزاد در بدو تولد بهطور طبیعی حالت C شکل دارد و بهمرور با رشد کودک و نشستن و راهرفتن، به شکل طبیعی S در میآید. اگر قوز یا کجی شدید و نامتقارن در پشت نوزاد دیده شود، لازم است برای بررسی بیماری اسکولیوز به پزشک مراجعه کنید.
اسکولیوز مادرزادی در نوزادان چیست؟
به گفته متخصصان کلینیک کاردرمانی حافظ، اسکولیوز مادرزادی در نوزادان (Scoliosis) به معنای انحراف غیرطبیعی ستون فقرات است که از بدو تولد و به دلیل ناهنجاریهای تکاملی مهرهها ایجاد میشود. این وضعیت اگر زود تشخیص داده نشود میتواند با رشد کودک شدت بگیرد و نیاز به درمانهای تخصصی داشته باشد.
تشخیص علائم اسکولیوز نوزادان در خانه
-
برجسته شدن یک سمت قفسه سینه یا پشت کمر
-
تمایل بدن نوزاد به یک طرف هنگام نشستن یا در آغوش گرفتن
-
تفاوت در طول پاها یا نامتقارن بودن لگن
-
وجود یک قوز یا انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات
با مشاهده چنین علائمی لازم است به پزشک اطفال مراجعه کنید تا ستون مهره های نوزاد را بررسی و در صورت نیاز او را به متخصصان دیگر ارجاع دهد.
علل انحراف ستون فقرات نوزادی
بروز مشکلات ستون فقرات در جنین منجر به بیماری اسکولیوز مادرزادی می شود. این مشکلات عبارتند از:
- ادغام یک یا چند مهره در ستون فقرات و جلوگیری از رشد یک طرف از ستون فقرات
- فشار دیواره رحم به نخاع و جلوگیری از رشد صحیح آن
- شکل نگرفتن کامل استخوانهای ستون فقرات
زمانی هم که مهره های بهم چسبیده در یک طرف از ستون فقرات در کنار مهره های ناقص طرف دیگر قرار می گیرند، در ستون فقرات نوزاد چرخش و انحراف ایجاد می شود.
عوارض اسکولیوز مادرزادی در نوزادان
کودکانی که با کجی ستون فقرات اسکولیوز متولد شده اند، علاوه بر انحراف ستون مهره ها، دچار ناهنجاری های دیگری نیز می شوند. این ناهنجاریها عبارتند از:
- کیفوز یا گوژپشتی (Kyphosis)
- قوس کمر نوزاد یا گودی کمر
- بروز مشکلات قلبی، کلیوی، ریوی، مثانه، معده و دیگر اندامهای داخلی
کج پشتی در کودکان منجر به ناتوانی های حرکتی و عدم استقلال آنها می شود. پس با مراجعه به موقع به بهترین مراکز کاردرمانی در اصفهان مانند کلینیک توانبخشی حافظ می توانید درمان نوزادتان را شروع کرده و تا حد ممکن از این عوارض جلوگیری کنید. برای آشنایی بیشتر با خطرات اسکولیوز در کودکان توصیه می کنیم مقاله آیا اسکولیوز باعث فلج شدن می شود را در همین سایت مطالعه بفرمایید.
برای درمان اسکولیوز مادرزادی در نوزادان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
تفاوت اسکولیوز و کیفوز
ممکن است والدین کیفوز و اسکولیوز را به دلیل انحنایی که در ستون فقرات ایجاد می کنند، اشتباه بگیرند. در جدول زیر می توانید با تفاوتهای این دو عارضه آشنا شوید:
ویژگیها |
اسکولیوز |
کیفوز |
نوع انحنا |
انحراف جانبی ستون فقرات به شکل S یا C |
افزایش قوس طبیعی ستون فقرات به سمت جلو |
محل شایع بروز |
بیشتر در ستون فقرات کمری و پشتی |
بیشتر در ستون فقرات پشتی (قفسه سینه) |
ظاهر بدن |
نامتقارن شدن شانهها، لگن یا کتفها |
قوز یا خمیدگی رو به جلو در پشت کمر |
علائم همراه |
تفاوت طول پاها، تمایل بدن به یک سمت |
درد پشت، خستگی و دشواری در صاف ایستادن |
رایجترین زمان تشخیص |
کودکی و نوجوانی |
نوجوانی و بزرگسالی |
روشهای تشخیص اسکولیوز مادرزادی در نوزادان اصفهان
تشخیص اسکولیوز تا قبل از حدود دو سالگی نوزاد، دشوار است. ممکن است این عارضه تا ۸ سالگی یا سنین بالاتر هم تشخیص داده نشود و تا زمان بلوغ به تعویق بیفتد. با این وجود، به گفته دکتر حسنوند، متخصص کاردرمانی، روشهای مختلفی برای تشخیص اسکولیوزیس در نوزادان وجود دارد که عبارتند از:
بررسی علائم اسکولیوز توسط پزشک
کجی ستون فقرات اسکولیوز در نوزادان با علائم جسمی همراه است که به کمک آن می توان آن را تشخیص داد. این علائم عبارتند از:
- کجی بدن نوزاد به یک طرف
- نابرابری و افتادگی شانه ها
- شکل غیر طبیعی دستهاها، بازو یا پاهای نوزاد
- کج گردنی یا تورتیکولی نوزادی
- درد یا اسپاسم اندامهای تحتانی
- تراز نبودن باسن ها (یک باسن بالاتر از دیگری باشد)
- برجسته شدن یک طرف از ستون مهره ها
- ضعف، بیحسی و عدم هماهنگی عضلات یک سمت از ستون فقرات
به جز معاینه فیزیکی و بررسی علائم بیماری سی اف در نوزادان (اسکولیوز)، پزشک درباره سابقه خانوادگی نوزاد و نیز سابقه پزشکی او از والدین سوالاتی می پرسد.
اسکن سه بعدی
اسکن سه بعدی ستون فقرات نوزاد، یک روش ایمن و بدون اشعه برای تهیه عکس سه بعدی از بدن نوزاد است. برای تصویر برداری با این روش، پزشک نوزاد را در حالت نشسته یا ایستاده قرار می دهد تا وزن بدن روی ستون فقرات بیفتد. این کار به تشخیص بهتر این عارضه کمک می کند.
تصویر برداری با اشعه ایکس (رادیولوژی)
رادیولوژی، یک روش تشخیصی اولیه برای برجستگی ستون فقرات کودکان است. پزشکان به کمک تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس می توانند موارد زیر را بررسی کنند:
- ناهنجاری های استخوانی در ستون فقرات
- تعیین دقیق درجه انحراف
- شدت اسکولیوز نوزاد
- مشخص کردن محل انحنا در ستون مهره ها
همچنین، تصاویر رادیولوژی اطلاعات زیادی درباره ساختارهای متراکم ستون فقرات مثل استخوانها به پزشکان ارائه می دهد.
سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری
پزشکان از سی تی اسکن برای بررسی استخوانها، عضلات، اندامهای داخلی و بافت چربی اطراف آن استفاده می کنند. این روش، ترکیبی از اشعه X و فناوری کامپیوتری است که برای تشخیص مشکلات قفسه سینه نوزاد به کار می رود. به گفته دکتر حسنوند، متخصص کاردرمانی کودکان اصفهان، تصاویر CT اسکن عملکرد ریه های نوزاد را به پزشک نشان می دهند.
تصویربرداری MRI
تصویربرداری با دستگاه MRIیک روش بی خطر برای تشخیص انحراف ستون فقرات نوزادان به حساب می آید. چون عکسبرداری با این روش، نوزاد را در معرض اشعه قرار نمی دهد. پزشکان از امآرآی برای تهیه تصاویر دقیق تری از قسمتهای زیر استفاده می کنند:
- بررسی مشکلاتی که داخل استخوانهای ستون فقرات وجود دارد
- بررسی بافت نرم
- تعیین دقیق تر زاویه انحنای ستون مهره ها
بنابراین با ام آر آی می توان ساختارهای درونی بدن نوزاد را جزئی تر بررسی کرد.
تست اولتراسوند
انحراف و کجی ستون فقرات مادرزادی باعث اختلال در رشد سایر اندامهای جنین می شود. به همین دلیل برای تشخیص هر نوع ناهنجاری در اندام های داخلی نوزاد مثل کلیه، ریه، قلب، معده، مثانه و مشکلات عصبی، پزشکان از تست اولتراسوند استفاده می کنند.
با مراجعه به بهترین دکتر برای درمان اسکولیوز نوزادان، می توانید بعد از تشخیص شدت اسکولیوز، برای درمان آن اقدام کنید. به گفته دکتر زهره حسنوند (متخصص کاردرمانی کودکان) یکی از روشهای موثری که می تواند به درمان این عارضه کمک کند، تکنیکهای کاردرمانی است. با خواندن مقاله درمان اسکولیوز در اصفهان می توانید کاملا با این تکنیک ها آشنا شوید.
برای درمان کجی ستون فقرات نوزادان در اصفهان می توانید از تخصص کاردرمانگران مجرب در کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
جمع بندی پایانی
نوزادانی که دچار اسکولیوز هستند، در ابتدای تولدشان ممکن است فقط برخی ناهنجاری های استخوانی را نشان دهند. اما با رشد نوزاد، عارضه چرخش ستون فقرات نیز بیشتر قابل تشخیص است. پزشکان از روشهای مختلفی مثل CT اسکن، ام آر آی یا اسکن سه بعدی برای تشخیص اسکولیوزیس در نوزادان استفاده می کنند.
از آنجایی که کجی ستون فقرات، رشد اندامهای داخلی دیگر مثل قلب، ریه و کلیه ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، برای تشخیص ناهنجاری این اندامها از تست اولتراسوند استفاده می شود. بعد از تشخیص شدت انحراف ستون فقرات، برای نوزادان از ۶ ماهگی به بعد کاردرمانی یا روشهای دیگر درمانی تجویز می شود.
سوالات رایج
رایجترین سوالاتی که در مورد اسکولیوز مادرزادی نوازدان از کلینیک ما پرسیده می شوند، عبارتند از:
۱. از کجا بفهمم نوزادم اسکولیوز دارد؟
اگر شانهها یا لگن نوزاد نامتقارن باشد یا ستون فقرات او انحنای غیرطبیعی داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
۲. بهترین سن برای تشخیص اسکولیوز مادرزادی چه زمانی است؟
از بدو تولد تا ششماهگی بهترین زمان برای بررسیهای اولیه است، چون درمان زودهنگام نتیجه بهتری دارد.
۳. برای تشخیص اسکولیوز نوزاد چه آزمایشهایی لازم است؟
پزشک معمولاً با معاینه بالینی شروع میکند و در صورت نیاز از تصویربرداری مثل رادیوگرافی یا MRI استفاده میشود.
اگر شما هم سوالی درباره تشخیص اسکولیوز مادرزادی در نوزادان و یا روشهای درمان اسکولیوزیس در اصفهان دارید، می توانید سوالات خود را در بخش نظرات این مقاله ارسال کنید.