کارپال یک تونل عصبی است که دست و انگشتان آن را عصب دهی می کند. فشار به این کانال باعث کوچک شدن فضای داخلی کانال و فشار به عصب میانی که درون تونل است، می شود. بیمارانی که دچار سندروم تونل کارپال (CTS) می شوند در مچ و دست احساس درد شدیدی دارند. سندروم تونل کوبیتال آرنج و سندروم تونل کارپال مچ دست از شایع ترین بیماری هایی هستند که در اثر فشار زیاد و آسیب به اعصاب ایجاد می شوند.
بسیاری از این بیماران نمی توانند به خاطر درد و سوزش دست به کارهای روزانه یا شغل خود ادامه دهند. به بسیاری از این بیماران عمل جراحی سندرم تونل کارپال پیشنهاد می شود. قبل از تصمیم به جراحی این مقاله را بخوانید تا با علائم، علت و درمان سندرم تونل کارپال بدون جراحی آشنا شوید. جهت دسترسی سریع تر به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
تنگی تونل کارپال (CTS) چیست؟
تونل کارپال از زیر مچ دست شروع شده و تا کف دست ادامه دارد. تعداد زیادی از تاندونهایی که به حرکت انگشتان دست کمک میکنند و همچنین عصب میانی که کنترل حس و حرکت دست را به عهده دارد، از این تونل عبور میکنند.
فشار به این کانال و تجمع مایع درون آن باعث کم شدن فضای عصب میانی می شود که از این تونل عبور می کند. در نتیجه ی فشار به عصب و التهاب آن بیماری به نام سندروم تونل کارپال بروز می کند. این بیماری در زنان ۱۰ برابر بیشتر از مردان رخ داده و غالبا در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی بیشتر از سنین دیگر بروز می کند.
CTS چه علائمی دارد؟
سندرم تونل کارپال با علائمی مثل احساس درد و بیحسی دست و انگشتان همراه است. ممکن است این علائم خفیف یا شدید باشند. در صورت عدم درمان، علائم سندروم تونل کارپال تشدید می شود. دیگر نشانه های سندرم تونل کارپال می توان به علائم زیر اشاره کرد:
- سوزش دست و انگشتان
- مور مور شدن دست
- بیحسی و گزگز دست
- عدم تشخیص سرما و گرما
- سفتی انگشتان و مچ دست بعد از بیدار شدن در صبح
کاهش قدرت دست در گرفتن اجسام و انجام کارهای ظریف با انگشتان نیز از دیگر علائم CTS است. افراد مبتلا به این سندروم گاهی دچار درد گردن در سمتی می شوند که دست درگیر این بیماری شده است.
علت ایجاد سندرم تونل کارپال
التهاب و فشردگی عصب میانی مچ دست به خاطر تنگی کانال اتفاق می افتد. عوامل زیر باعث فشار به دیواره های کانال و فشردگی آن می شوند:
- ورم و التهاب تاندون های تونل کارپال
- بارداری
- آسیبهای دست
- کمکاری غده تیروئید
- برخی بیماریها مثل نقرس، روماتیسم مفاصل، آرتروز و دیابت
- وجود کیست
- حرکات تکراری و استفاده بیش از حد از مچ
سابقه خانوادگی و مشاغلی مثل تایپیستی، کار با مته و دریل، نانوایی، آرایشگری و … که باعث فشار به مچ دست و انگشتان می شوند نیز از دیگر علل بروز CTS در دست هستند.
با مشاهده علائم سندروم تونل کارپال و تشخیص آن، برای درمان تنگی کانال مچ دست با کاردرمانی در اصفهان می توانید به کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
راههای تشخیص تنگی کانال مچ دست
پزشکان برای تشخیص علت تنگی کانال مچ دست و درد آن علاوه بر معاینه های فیزیکی، از بعضی آزمایشها و روشهای تشخیصی دیگر نیز استفاده می کنند. مثلا:
- گرفتن نوار عصبی از دست
- آزمایش خون
- الکترومیوگرافی
البته ممکن است برای بیمار، روشهای تصویر برداری اشعه ایکس، اسکن سونوگرافی یا MRI نیز تجویز شود. بعد از تشخیص علت سندروم تونل کارپال می توان بهترین روش درمان را برای بیمار در نظر گرفت.
آیا جراحی تونل کارپال لازم است؟
در مواردی که تنگی کانال بسیار شدید باشد و درمانهای غیر جراحی موثر نباشند، عمل جراحی تنگی کانال کارپال برای باز کردن تونل و کاهش فشار به عصب میانی مچ تجویز می شود. این عمل به دو روش باز و آندوسکوپی انجام می شود. این آخرین خط درمان است. معمولا پزشکان با روشهای زیر بیمار را درمان می کنند:
روشهای خانگی درمان سندروم کارپال: استراحت دادن به دست و استفاده از کمپرس یخ به کاهش درد، التهاب دست کمک می کند. همچنین این روشها باعث خروج مایع اضافی از تونل کارپال و کاهش فشار به عصب میانی می شوند.
دارو درمانی: پزشکان داروهای ضد التهاب، ویتامین ب کمپلکس و داروهای مسکن را برای کاهش درد و التهاب در بیمار تجویز می کنند.
روشهای تزریقی: تزریق کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب تونل کارپال کاملا موثر است. همچنین در صورت لزوم، تزریق پی آر پی (PRP) برای بافتهای صدمه دیده انجام می شود.
بستن اسپلینت: استفاده از مچ بند طبی برای سندرم تونل کارپال مانع از خم شدن دست شده و به کاهش درد، سوزش و التهاب آن کمک می کند.
درمان توانبخشی دست: کاردرمانی دست کودکان و بزرگسالان اصلی ترین راه درمان تنگی تونل مچ دست است. توانبخشی به تنهایی و یا در کنار تمام روشهای بالا به کار می رود. حتی بعد از جراحی، بیمار باید از این روش برای بازتوانی دست و تقویت آن استفاده کند.
درمان با روشهای غیرجراحی به خصوص کاردرمانی و توانبخشی، بیمار را از جراحی CTS بی نیاز می کند. بنابراین با تشخیص قطعی این سندروم، سریعا به دنبال گزینه جراحی نباشید.
کادرمانی تنگی تونل کارپال در اصفهان
با مراجعه به مراکز کاردرمانی می توانید از تکنیک های توانبخشی دست بهره مند شده و از جراحی های بی مورد بی نیاز شوید. کاردرمانگران از روشهای زیر برای رفع تنگی تونل کارپال استفاده می کنند:
ورزش درمانی
ورزش برای تنگی کانال کارپال اصلی ترین تکنیک توانبخشی مچ دست است. در این روش، کاردرمانگر با حرکات کششی و تقویتی سعی می کند عضلات تحلیل رفته انگشتان به خصوص انگشت شست و سبابه را تقویت کند. هدف از انجام تمرینات ورزشی عبارت است از:
- رفع سفتی تاندون ها و عصب کانال کارپال
- بازیابی دامنه حرکتی دست و انگشتان
- کاهش درد
- کاهش تورم در تونل مچ دست
- کاهش فشار به عصب داخل تونل
معمولا در حرکات ورزشی کاردرمانی، تمرینات کششی برای کشش عصب دست و تمرینات لغزشی برای تاندون های تونل مچ دست انجام می شوند.
منوال تراپی
ماساژ بافت نرم و متحرکسازی مفصل از تکنیکهای درمان دستی هستند که کاردرمانگران برای درمان تنگی کانال کف دست از آنها استفاده می کنند. موارد اثربخشی این تکنیکها عبارت است از:
- کاهش درد و التهاب دست و انگشتان
- شل کردن عضلات دست
- شل کردن تاندون های سفت شده کف دست
به علاوه منوال تراپی در افزایش انعطاف پذیری بافتهای نرم و نیز بهبود دامنه حرکتی مچ دست نقش مهمی برعهده دارد.
بازآموزی عصبی- عضلانی (NMR)
کاردرمانگر فعالیتهای روزانه بیمار را بررسی و به گونه ای انجام آنها را برای بیمار طراحی می کند که به درمان CTS و جلوگیری از عود آن کمک کند. بازآموزی عصبی-عضلانی به ثبات مفاصل، افزایش عملکرد حسی و نیز بهبود فعالیتهای حرکتی ظریف دست کمک زیادی میکند.
برای کاردرمانی سندروم تونل کارپال در اصفهان زیر نظر کلینیک کاردرمانی و توانبخشی حافظ می توانید با شماره ۰۳۱۳۳۳۹۶۲۴۷ تماس بگیرید.
حرکات ورزشی برای درمان سندرم تونل کارپال در اصفهان
بعضی از حرکات ورزشی رفع تنگی کانال مچ دست که کاردرمانگران برای درمان بیماران خود طراحی می کنند، در ادامه آمده است.
تمرین ۱
دست آسیب دیده را طوری جلوی بدن بکشید که کف دست به سمت زمین باشد. انگشتان دست را به سمت بالا خم کرده و با دست دیگر، انگشتان دست آسیب دیده را به سمت بدن کمی فشار دهید. کشش ایجاد شده را ۱۵ ثانیه نگه دارید. سپس به دست خود استراحت داده و ۴ مرتبه دیگر همین تمرین را انجام دهید.
تمرین ۲
کف دست را طوری بالای بیاورید که پشت دست آسیب دیده به سمت صورت باشد. بند دوم انگشتان را خم کرده و نوک انگشتان را به سمت کف دست خم کنید. ۱۵ ثانیه کشش را نگه دارید. بعد استراحت کنید و تمرین را در ست ۵ تایی ادامه دهید.
تمرین ۳
دست را طوری مقابل بدن بکشید که کف دست آسیب دیده رو به زمین باشد. به آرامی مچ دست را به پایین خم کنید. به کمک دست دیگر، انگشتان دست آسیب دیده را به سمت بدن کمی هل دهید و ۱۰ تا ۱۵ ثانیه در این وضعیت بمانید. به حالت اول برگشته و بعد از چند ثانیه استراحت، این تمرین را ۴ مرتبه دیگر نیز تکرار کنید.
تمرین ۴
دست آسیب دیده را جلوی بدن بگیرید، به طوری که کف دست رو به بالا باشد. مچ دست را به شکل زیر به پایین خم کرده و با دست دیگر انگشتان دست آسیب دیده را به سمت بدن هل دهید. ۱۵ ثانیه کشش ایجاد شده را حفظ کرده و بعد به حالت استراحت برگردید. این تمرین را ۴ مرتبه دیگر هم تکرار کنید.
تمرین ۵
دست آسیب دیده را جلوی بدن بگیرید. کف دست باید پایین باشد، مچ دست را به بالا خم کنید. انگشتان این دست را به کمک دست دیگر به سمت بدن کمی فشار دهید. کشش دست را تا ۱۵ ثانیه حفظ نموده و بعد استراحت کنید. این تمرین را ۴ بار دیگر هم انجام دهید.
این حرکات اصلاحی برای درمان سندروم تونل کارپال فقط بخشی از تمرینات کاردرمانی است. تمام این تمرینات را می توانید ۳ تا ۴ بار در روز انجام دهید.
اگر سوالی درباره کاردرمانی تنگی تونل مچ دست دارید، در بخش نظرات این مقاله آنها را برای ما بفرستید.
دکتر دختر من ۱۶ ساله است ودچار سندرم تنگی کارپال شده است علت چیست در ضمن هیچگونه کار یدی تا کنون به جز نوشتن انجام نداده ولی در این تابستان دوچرخه سواری می کرد علت به نظر شما چیست ؟
سندروم تونل کارپال بعضا به خاطر ساختار آناتومیکی ضعیف می باشد، در برخی موارد نیز ممکن است علت درد مسائل دیگری باشد که می بایست جهت تشخیص افتراقی اقدام نمایید.